W ostatnim czasie, dużo przestrzeni w dyskusjach ekonomicznych zajmuje sprawa umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a południowoamerykańską grupą Mercosur. Umowa budzi kontrowersje ze względu na swój możliwy negatywny wpływ na europejskie rolnictwo. Są jednak kraje, takie jak Niemcy czy Hiszpania, które aktywnie wspierają tę inicjatywę. Mercosur budzi uzasadnione obawy rolników, ale może również stanowić interesujący obszar do inwestowania. Oprócz Brazylii, która dominuje w tym bloku, widać wyraźną poprawę sytuacji gospodarczej Argentyny.
Mercosur (po polsku: Wspólny Rynek Południa) to międzynarodowa organizacja gospodarcza utworzona w 1991 roku przez Argentynę, Brazylię, Paragwaj i Urugwaj. Do grupy należy również Boliwia, która dołączyła w 2024 roku. Wenezuela została zawieszona jako członek w 2016 roku. Kilka kolejnych krajów jest stowarzyszonych z organizacją. Państwa członkowskie tworzą wspólny rynek i są powiązane unią celną. Mercosur można uznać za południowoamerykański odpowiednik Unii Europejskiej.
Nominalny PKB krajów Mercosur w 2023 roku wynosił około 3 bln dolarów, z czego 2,2 bln dolarów przypadało na Brazylię. Dla porównania, PKB Unii Europejskiej wynosił 18,3 bln dolarów, czyli około sześć razy więcej. Mercosur odgrywa ważną rolę w integracji gospodarczej Ameryki Południowej, promując współpracę handlową i polityczną między krajami regionu. Dzięki temu państwa członkowskie mogą wspólnie negocjować umowy handlowe z innymi krajami i blokami ekonomicznymi, co zwiększa ich siłę przetargową na arenie międzynarodowej. Przykładem jest właśnie umowa zawierana z Unią Europejską.
Umowa między UE a Mercosur była negocjowana przez ponad 20 lat, a rozmowy zbliżają się obecnie do końca. Wzmaga się także dyskusja wewnątrz Unii Europejskiej na temat tej umowy. Wśród jej promotorów znajdują się Niemcy, które widzą Amerykę Południową jako ważny rynek zbytu dla swoich produktów, oraz Hiszpania, dla której region ten jest naturalnym obszarem współpracy. Umowie natomiast sprzeciwiają się Polska, Francja oraz Włochy – kraje z dużym udziałem sektora rolnego w PKB. Rolnicy i producenci rolni wskazują, że standardy stosowane w produkcji rolnej w Ameryce Południowej są niższe, co sprawia, że żywność z tego regionu może być tańsza niż europejska. Podobne argumenty pojawiały się wcześniej w przypadku rozmów między UE a USA, podczas negocjacji umowy TTIP o wolnym handlu.
W kontekście umowy czekają nas gorące polityczne miesiące dyskusji w UE, których wyniki pozostają niepewne. Ameryka Południowa to region o rosnącym potencjale gospodarczym. Poza największym krajem, Brazylią, uwaga świata skupia się na Argentynie, której prezydent stara się wprowadzać ważne reformy ekonomiczne. Najważniejszym wyzwaniem pozostaje walka z wysoką inflacją, która pod rządami obecnego prezydenta spadła z ponad 25 proc. miesięcznie w grudniu zeszłego roku do 2,7 proc. w październiku 2024 roku. Spadająca inflacja umożliwiła dokonanie 6 grudnia kolejnej obniżki stóp procentowych – tym razem o 300 punktów bazowych, do poziomu 32 proc. Warto wspomnieć, że to właśnie w Ameryce Południowej rozpoczął się obecny globalny cykl obniżania stóp procentowych.
Ameryka Południowa to nie tylko ważny partner handlowy dla Europy, ale również interesujący rynek dla globalnych inwestorów. Wiele tamtejszych firm odgrywa globalną lub ponadregionalną rolę gospodarczą. Wśród najważniejszych brazylijskich przedsiębiorstw znajdują się Petrobras (PBR) – gigant z sektora ropy naftowej, Vale S.A. (VALE) – lider w branży metali i minerałów, oraz Embraer S.A. (ERJ) – producent samolotów, którego akcje w ciągu ostatniego roku wzrosły o 93 proc. Sektor bankowy w Brazylii reprezentują Itaú Unibanco Holding (ITUB), Banco Bradesco (BBD) i Banco Santander Brasil (BSBR). W Argentynie warto zwrócić uwagę na MercadoLibre (MELI) – jedną z największych platform e-commerce w Ameryce Południowej oraz YPF Sociedad Anónima (YPF) – firmę zajmującą się wydobyciem ropy i gazu. W Kolumbii wyróżnia się Ecopetrol (EC), specjalizująca się w wydobyciu ropy.
Inwestorzy mogą także zainteresować się funduszami ETF inwestującymi w regionie, takimi jak EWZ – odzwierciedlający indeks MSCI Brazil, czy ARGT – związany z MSCI Argentina.
Mercosur to dynamicznie rozwijający się region z ogromnym potencjałem gospodarczym, który wzbudza zarówno obawy, jak i nadzieje. Decyzje dotyczące umowy handlowej z Unią Europejską będą miały dalekosiężne konsekwencje zarówno dla rolników, jak i inwestorów, czyniąc tę kwestię jednym z ważnych tematów w nadchodzących miesiącach.
Paweł Majtkowski, analityk eToro w Polsce