Skala restrukturyzacji wśród krajowych przedsiębiorców barometrem kondycji polskiej gospodarki — taki azymut narzędziowy przyjęli analitycy z MGW Corporate Consulting Group, którzy tym razem już w 3. wydaniu autorskiego raportu interpretują dane z początku roku 2021. Do jakich wniosków doszedł zespół badaczy z wiodącej firmy doradczej w kraju? Niestety, niektóre wskaźniki nie wróżą optymistycznego zwrotu ku sprzyjającej koniunkturze.
Kolejne żniwa pandemii
Według Mariusza Grajdy, Partnera Zarządzającego w MGW CCG sytuacja z I kwartału br. to kolejna odsłona skutków zarówno globalnej pandemii, jak i lokalnych rozwiązań sanitarnych oraz nadal utrzymujących się ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej. Do tej pory rekordowym pod względem otwartych postępowań restrukturyzacyjnych był IV kwartał roku 2020, jednak dynamika poprzedniego sezonu nabrała jeszcze większego tempa wraz z początkiem br. Monitor Sądowy i Gospodarczy podaje, że w I kwartale 2021 roku odnotowano 394 tego typu decyzji ze strony przedsiębiorców, co przekłada się na ponad 25-proc. wzrost względem wskaźników za poprzedni kwartał.
W których regionach przedsiębiorcy decydowali się na otwieranie postępowań restrukturyzacyjnych najczęściej? Nadal wątpliwej sławy liderem jest Mazowsze z wynikiem 95 spraw. Przypadek tego województwa nie dziwi ze względu na niezaprzeczalną pozycję biznesową Warszawy, dlatego też różnica między kolejną pozycją — Wielkopolską – jest jeszcze bardziej zarysowana, bowiem w zachodnim regionie kraju w I kwartale odnotowano “wyłącznie” 44 postępowania. Niewiele mniej, bo o 2 potwierdzono na Śląsku. Dosyć wyrównane wyniki z kolei mają województwa północne. Niestety, znaczna część podmiotów nie wychodzi z kryzysu obronną ręką.
Ponadto, nadzieja całego sezonu covidowego na relatywnie niskokosztowe postępowanie restrukturyzacyjne w formule uproszczonego postępowania o zatwierdzeniu układu jak na razie nie zdaje egzaminu jakościowego. Do końca I kwartału br. sądy wydały postanowienia o zatwierdzenie układu w stosunku jedynie do 25 uproszczonych postępowań restrukturyzacyjnych, co stanowi nieco ponad 16 proc. wszystkich otwartych w badanym okresie postępowań tego typu. Wśród zasadniczych przyczyn kryzysu UPOZU wymienia się m.in. zbyt późne otwarcie postępowania, zły dobór rodzaju postępowania, niewłaściwe propozycje układowe czy brak przekonującego planu restrukturyzacyjnego.
Koniec końców wniosek nasuwa się jeden — znaczna część polskiego biznesu zmaga się zarówno z rekordową liczbą postępowań restrukturyzacyjnych, jak i najwyższym wskaźnikiem postępowań upadłościowych. Co ciekawe, wśród najczęściej pojawiających się w zestawieniach otwartych postępowań firm, czynnikiem przewodnim okazuje się wiek przedsiębiorstwa.
Kto stawia na procesy restrukturyzacyjne?
O ile w ogólnym rozrachunku liczba postępowań restrukturyzacyjnych notuje kolejne rekordy, to stałą w strukturze przedsiębiorstw, które najczęściej decydują się na tego typu rozwiązania, jest co najmniej 10-letni staż na rynku. Co ciekawe, w kontekście konkretnych branż na prowadzenie wychodzi rolnictwo, które w I kwartale br. nie tylko ucierpiało na skutek pandemii (z 45-proc. wzrostem otwierania postępowań), ale również wcześniejszych zobowiązań finansowych (m.in. kredyty obrotowe, inwestycyjne i skupowe). To również przykład sektora, dla którego nie tyle obostrzenia były kolejnym ciosem wymierzonym w stronę swobody prowadzenia działalności operacyjnej, ile ogólne osłabienie rynku konsumpcyjnego i hurtowego.
Na procesy restrukturyzacyjne decydują się spółki z sektora przemysłowego, które także odnotowały wzrost o 45 proc., co jest najwyższym wynikiem od wejścia w życie ustawy Prawo Restrukturyzacyjne, a więc roku 2016. W tej kategorii prym wiodą firmy zajmujące się produkcją z metalu (ok. 16 proc.), ale również producenci mebli (blisko 10 proc.). Nie jest to jednak sektor o najwyższym odsetku, ponieważ ten tytuł przejęli przedstawiciele „Pozostałych usług”. W tej grupie najczęściej wymienia się biura rachunkowe i podatkowe oraz firmy zajmujące się pozostałym doradztwem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania — oba segmenty po 23 proc.
Ciekawą grupą ze zbioru “Pozostałych działalności” są przedsiębiorstwa prowadzące działalność finansową (ponad 10 proc.), z czego 60 proc. to spółki o profilu holdingowo-finansowym, utrzymywane w ramach funduszy inwestycyjnych. Ich problemy niewątpliwie wynikają z pogorszenia tempa regulowania należności, co jest bezpośrednim skutkiem ogólnego letargu na polskiej scenie biznesowej.
Sytuacja krajowych przedsiębiorstw przechodzi kolejne załamanie, jednak dokładna interpretacja zjawisk z I kwartału br. może przyczynić się do oszacowania szans polskiej gospodarki na kolejne miesiące. Właśnie dzięki dokładnym analizom struktury postępowań restrukturyzacyjnych krajowy rynek jest w stanie wyznaczyć te przestrzenie, które najbardziej wymagają dodatkowego wsparcia.
