W większości powiatów w Polsce za 10 lat jedna piąta ludności będzie miała ponad 65 lat, wskazuje GUS. Nawet bez uwzględniania przyszłych zmian demograficznych w naszym kraju istnieje ogromne zapotrzebowanie na specjalistyczne usługi mieszkaniowe dla seniorów. Już teraz liczba miejsc w takich placówkach w zestawieniu z populacją osób starszych plasuje nas na jednym z ostatnich miejsc w Europie – wynika z raportu „Domy seniora w Polsce” CBRE i Greenberg Traurig. W naszym kraju większość podaży znajduje się w publicznych obiektach mieszkaniowych, a tam miejsc przybywa wolno. Dynamicznie rosną natomiast prywatne placówki, w których od 2016 roku liczba miejsc dla seniorów zwiększyła się o 68 proc.
– W porównaniu z innymi krajami europejskimi Polska zajmuje dziesiąte miejsce w Unii Europejskiej pod względem łącznej liczby miejsc oferowanych w domach seniora. Jeżeli jednak zestawić liczbę miejsc w tego typu placówkach z populacją osób starszych, nasz kraj plasuje się na jednej z ostatnich pozycji w całej Europie. Liczba miejsc w obiektach opiekuńczych i innych placówkach opieki długoterminowej w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców starszych niż 65 lat jest w Polsce od sześciu do nawet siedmiu razy niższa w porównaniu do liderów, takich jak Luksemburg, Holandia, Malta czy Belgia i ponad czterokrotnie niższa niż w Niemczech. Już teraz zapotrzebowanie na tego typu domy opieki jest w Polsce duże, a biorąc pod uwagę prognozowane zmiany demograficzne, będzie jeszcze rosło – mówi Agnieszka Mikulska, ekspertka rynku mieszkaniowego w CBRE.
– Za rosnącym zapotrzebowaniem na rozwój tego sektora muszą podążać stosowne ramy prawno-regulacyjne i jednolita praktyka organów w zakresie m. in. wymogów związanych z wydawaniem pozwoleń na prowadzenie obiektów, które ułatwią realizację inwestycji w ramach budownictwa senioralnego – dodaje Kamil Majewski, Local Partner w Greenberg Traurig.
Mediana wieku w Polsce rośnie najszybciej w Europie, wskazuje Eurostat. Obecnie wynosi 41,9 lat, a do 2030 roku wzrośnie o 7 proc. i sięgnie 45 lat. Z kolei wg prognoz GUS, w większości powiatów w naszym kraju w 2033 roku ponad 20 proc. populacji będzie miało 65 lat. W 2030 roku na każdą osobę w wieku emerytalnym w Polsce będą przypadać mniej niż trzy osoby w wieku aktywności zawodowej.
Domy dla seniorów w Polsce
W 2022 roku w 902 publicznych obiektach pomocy społecznej znajdowało się 84 617 miejsc, a w 632 placówkach funkcjonujących w ramach działalności gospodarczej lub statutowej było ich 26 007. O ile liczba miejsc w publicznych ośrodkach rośnie powoli (wzrost o 4 proc. od 2016 roku), to rynek prywatnych domów opieki rozwija się szybko i w porównaniu z 2016 rokiem obecnie jest o 68 proc. więcej miejsc w tego typu obiektach. Mimo to, dostępność domów seniorów nie jest wystarczająca, zwłaszcza w przypadku obiektów publicznych. Czas oczekiwania w wielu ośrodkach waha się od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od placówki i lokalizacji.
Rosnący popyt
Choć najważniejszym czynnikiem sprzyjającym coraz większemu popytowi na domy dla seniorów jest starzenie się społeczeństwa, to na rozwój rynku wpływają także inne aspekty demograficzne, społeczne i finansowe. Po pierwsze, mamy do czynienia z trwałą migracją młodych ludzi do największych aglomeracji, bez możliwości opieki nad seniorami pozostającymi w domach rodzinnych. Po drugie, spada liczba gospodarstw wielopokoleniowych, w których młodsi mają możliwość zajmować się starszymi. Po trzecie rosną płace, zwłaszcza w dużych miastach, dzięki czemu coraz więcej osób może pozwolić sobie na pokrycie kosztów całodobowej opieki i zakwaterowania rodziców lub dziadków.
– Nie bez znaczenia jest również rosnąca świadomość społeczna dotycząca konieczności aktywizacji osób starszych i zapewnienia im optymalnych warunków życia, w tym odpowiedniej opieki medycznej, inicjatywy kulturalnej, czy rekreacji. A to elementy kluczowe w ofercie dobrej jakości domu seniora – dodaje Agnieszka Mikulska, CBRE.
‒ Istniejące ustawodawstwo umożliwia świadczenie różnorodnych usług na rzecz mieszkańców domów seniora, natomiast w zależności od zakresu takich usług, konieczne może być uzyskanie wpisu do więcej niż jednego rejestru prowadzonego przez organy administracji publicznej. Niewątpliwie, ograniczenie biurokracji związanej z prowadzeniem działalności w tym sektorze, przy jednoczesnym zachowaniu wymogów w zakresie odpowiedniego poziomu jakości usług świadczonych seniorom oraz bezpieczeństwa seniorów, zadziałałoby stymulująco na rozwój tego sektora – mówi Filip Widuch, Senior Associate w Greenberg Traurig.