O przewadze inwestycyjnej jednej gospodarki nad inną nie decyduje już tania siła robocza czy niskie podatki. Dla międzynarodowych inwestorów coraz większe znaczenie mają takie czynniki jak stabilność polityczna, równowaga społeczna, równość płci, poziom podstawowej edukacji czy jakość życia. Jak wynika z raportu konkurencyjności „Eight Competitiveness Report 2019” przygotowanego przez globalną organizację doradczą Eight International, która porównała dane pochodzące z kilkudziesięciu międzynarodowych rankingów, wspólną cechą najbardziej konkurencyjnych i wydajnych gospodarczo krajów na świecie jest wysoki poziom wykształcenia, elastyczny rynek pracy oraz doskonały system opieki zdrowotnej. Polska systematycznie pnie się w górę w międzynarodowych rankingach głównie dzięki swojej sytuacji makroekonomicznej, wciąż jednak nie jest postrzegana jako kraj konkurencyjny gospodarczo.
Raport konkurencyjności „Eight Competitiveness Report 2019” jest efektem pracy think tanku Eight Competitiveness Lab, należącego do globalnej organizacji doradczej Eight International, która jako pierwsza przeanalizowała dane pochodzące z rankingów, których autorami są m.in. ONZ, Bank Światowy, OECD, Światowe Forum Ekonomiczne, Cornell University, INSEAD & World International Property Organization, Yale, Reporterzy bez Granic, Transparency International, Shanghai Ranking Consultancy czy The Economist, Financial Times i Bloomberg.
Raport „Eight Competitiveness Report 2019” zapewnia kompleksowy wgląd w aktualną sytuację 25 największych światowych gospodarek (wg PKB), ze szczególnym uwzględnieniem krajów, w których działają firmy doradcze współtworzące organizację Eight International. Osiem z nich to kraje europejskie: Polska, Francja, Wielka Brytania, Belgia, Niemcy, Włochy, Hiszpania i Holandia. Dwa pozostałe zaś to Rosja i Indie, dwie strategicznie ważne dla inwestorów lokalizacje przechodzące gwałtowne zmiany gospodarcze. Raport prezentuje mocne i słabe strony wszystkich tych krajów na tle możliwie jak najszerszej gamy istotnych czynników ekonomicznych i społecznych w 5 obszernych kategoriach:
- Siła gospodarcza – m.in. PKB, produktywność, poziom bezrobocia, dług publiczny, deficyt budżetowy, import, eksport.
- Potencjał biznesowy – in. konkurencyjność, łatwość prowadzenia działalności gospodarczej, wolność gospodarcza.
- Stabilność polityczna i równowaga społeczna – m.in. nierówności w dochodach, nierówność płci, postęp społeczny, korupcja, wolność mediów.
- Edukacja – in. uniwersytety, szkoły biznesowe, poziom wykształcenia studentów.
- Zdrowie i dobrobyt – in. rozwój osobisty, zdrowie, dbałość o środowisko naturalne, poczucie szczęścia, pozytywne nastawienie do przyszłości.
Nie istnieje, i naukowcy są zgodni, że nie będzie istniało coś takiego jak jeden wyizolowany wskaźnik pozwalający rzetelnie zobrazować koniunkturę gospodarczą danego kraju. Dlatego uznaliśmy, że konieczne jest pokazanie szerokiego kontekstu, w którym funkcjonuje dany kraj. Na co dzień obserwujemy kluczowe zagadnienia biznesowe, z którymi mają do czynienia światowe gospodarki, ponieważ wspieramy inwestorów w ich transakcjach. Wiemy jak ważne są dla nich nie tylko podstawowe wskaźniki gospodarcze, ale również to, co – mówiąc najogólniej – ma wpływ na jakość pracy i życia w danym kraju. – tłumaczy Grzegorz Piechowiak, Partner Zarządzający w firmie doradczej JP Weber, która jest jednym z założycieli organizacji doradczej Eight International.
Konkurencyjność gospodarcza zaczyna się od człowieka
Z raportu jednoznacznie wynika następująca zależność: dbanie o racjonalne wartości bliskie człowiekowi przekłada się na wyniki ekonomiczne danego kraju i poprawia jego konkurencyjność. Ta z kolei sprawia, że wzrasta ogólny poziom poczucia szczęścia i dobrobytu jej mieszkańców. Inne kluczowe wnioski wynikające z analizy zależności zachodzących pomiędzy różnymi wskaźnikami są następujące:
- Otwartość na międzynarodowe inwestycje jest opłacalna ekonomicznie. Istnieje bowiem istotna korelacja pomiędzy postępem gospodarczym a otwartością na inwestycje.
- Swoboda stanowienia prawa, jak również szeroko pojęta wolność ma bezpośredni i statystycznie udowodniony wpływ na rosnący postęp gospodarczy. Demokracja poprawia więc konkurencyjność. Ta z kolei odwdzięcza się poprawą demokracji.
- Wzrost gospodarczy pozytywnie wpływa na stan środowiska naturalnego. Istnieje bowiem mocny związek pomiędzy ekogospodarką a ludzkim rozwojem. Najbardziej rozwinięte kraje świata to w istocie gospodarki prowadzące najbardziej zrównoważony rozwój.
Niska konkurencyjność polski mimo dobrej sytuacji makroekonomicznej
Polska jako największa gospodarka Europy Wschodniej nadal zaskakuje inwestorów swoim imponującym i trwałym wzrostem gospodarczym, który wraz z wysoką jakością infrastruktury sprawia, że pnie się ona w górę w międzynarodowych rankingach. Trend ten nie przekłada się jednak na wzrost konkurencyjności gospodarczej Polski. Odpowiedzialne za to są przede wszystkim niska wydajność pracy, wymagający reform system prawny i podatkowy oraz kwestia ochrony środowiska.
Z naszych obserwacji wynika, że Polska ma jeszcze pewną przewagę nad innymi gospodarkami wynikającą z jednej strony z wysokich kompetencji naszej kadry a z drugiej – z dostępności taniej siły roboczej. Jak wynika z naszej analizy konkurencyjność ma z nią jednak coraz mniej wspólnego.
Co więcej, rząd zapowiada, że Polska będzie zmierzała w kierunku budowania gospodarki wysokich wynagrodzeń. Do tego już teraz na sile zyskują inne czynniki, szczególnie stabilność polityczna, która ma bardzo duży wpływ na wybór kierunków rozwoju naszych klientów. – mówi Grzegorz Piechowiak. Polska ma ogromny potencjał, by zajmować wysokie miejsca w rankingach konkurencyjności. Nadal jednak mamy do odrobienia lekcje w takich obszarach jak choćby edukacja, zdrowie czy szeroko rozumiane otoczenie biznesowe – dodaje.