„Demograficzna zima” stawia wiele wyzwań przed rynkiem pracy. Społeczeństwo wyraźnie się starzeje, a Polska pod względem wykorzystania potencjału osób powyżej 55 roku życia plasuje się na 32. miejscu w krajach OECD według “Golden Age Index”. To trzecia pozycja od końca. Co tracimy na tym, że starsze pokolenie nie jest tak aktywne zawodowo jak młodsze?
Od 2013 roku przyrost naturalny w Polsce jest ujemny, co sprawiło, że struktura społeczna i zawodowa kraju zmieniła się. Według danych Eurostatu mediana wieku wzrosła w latach 2012-2022 o 3,5 roku, a współczynnik obciążenia osobami starszymi aż o 9,6 p.p. Obecnie co 5. Polak ma więcej niż 60 lat., a w 2030 roku mediana wieku w Polsce będzie wynosiła 46 lat. Stopniowo zmniejsza się odsetek osób pracujących – w wieku produkcyjnym przy wzroście liczby tych, w wieku poprodukcyjnym – generujących wydatki socjalne.
Mimo inicjatyw promujących różnorodność, nadal bardziej docenia się „młode, dynamiczne zespoły” niż te różnorodne, wśród których istotne miejsce zajmują przedstawiciele starszego pokolenia. Sytuacja ma odzwierciedlenie w danych. Wskaźnik zatrudnienia seniorów w Polsce (8,9%) co prawda rośnie, jednak wciąż jest niższy niż średnia UE (10%). Dla porównania: w Estonii wynosi on 28%, w Szwecji 19,2%. Polski Instytut Ekonomiczny wskazuje, że 8% spośród polskich 60-latków czuje się dyskryminowanych ze względu na wiek. Dla porównania w grupie badanych w wieku 40+ o takich odczuciach mówi 3% respondentów.
Na skróty:
Kim jest Silvers?
Pojęcie „silvers” określa osoby 50+, które chcą być aktywne zawodowo, charakteryzyją się witalnością, wysokimi kompetencjami i potrzebą rozwoju. Jest swego rodzaju przeciwieństwem określenia „boomer”, które pierwotnie było nazwą pokolenia urodzonego urodzonego w czasie wyżu demograficznego (1946-1964), jednak z czasem zyskało potoczne znaczenie osoby starszej, mającej trudności w odnalezieniu się w realiach współczesności.
Silversi mają niewiele wspólnego z osobami 50+ we wcześniejszych latach. Charakteryzuje ich lepsza znajomość nowych technologii, a także mediów społecznościowych, chęć poznawania i uczenia się. Mają znacznie stabilniejszą sytuację finansową niż seniorzy z poprzednich generacji, dzięki temu spędzają czas aktywniej: więcej podróżują, chętniej uprawiają sporty.
Zalety zatrudniania Silversów
W badaniu towarzyszącym raportowi „Pokolenia na polskim rynku pracy” Grafton Recruitment zapytał pracodawców, jak odbierają pracowników 50+. Okazało się, że ci postrzegani są przede wszystkim jako lojalni wobec miejsca pracy (81,63%), sumienni i dokładni (59,18%), a także źle reagujący na zmiany (54%). Baby boomers, zapytani o swoje najmocniejsze strony, wskazali zaś na bogate doświadczenie zawodowe (46,3%), umiejętność pracy w zespole (35,8%), a następnie zdolność przyswajania nowej wiedzy (33,7%). Za istotną uznali również empatię i umiejętność budowania relacji (24,2%).
Dane pokazują więc, że kompetencje Silversów mogą wzbogacić dzisiejsze „młode, dynamiczne zespoły”, którym niczego – poza wieloletnim doświadczeniem – nie brakuje. Według ekspertki Grafton Recruitment, lista korzyści z zatrudniania pokolenia dzisiejszych 50 i 60-latków jest znacznie bogatsza.
– Zaangażowanie starszego pokolenia w pracę jest ogromne, czego obecnie, trudno nie docenić. Silversi mają niezwykle skromne podejście do uznania za pracę, a jednocześnie chcą dzielić się doświadczeniem z młodszymi pokoleniami. To sprawia, że mogą być kluczem w tworzeniu skutecznych zespołów i znacząco przyczynić się do rozwoju kompetencji i budowania pozytywnej kultury pracy – wyjaśnia Ewa Michalska, Dyrektor Operacyjna Grafton Recruitment.
Managerowie – kompetencje Silvesów w cenie
Kompetencje i bogate doświadczenie życiowe oraz zawodowe Silversów mogą być również odpowiedzią na potrzeby w zakresie rekrutacji kadry managerskiej. Ich dotychczasowa kariera pozwoliła im na zdobycie różnorodnych umiejętności, takich jak skuteczna komunikacja, umiejętność rozwiązywania problemów oraz zdolność do podejmowania mądrych decyzji opartych na zdobytej wiedzy.
– Pandemia przekształciła modele pracy i sposób komunikacji, a sztuczna inteligencja przeobraża stanowiska i role. W nieustannie ewoluującej rzeczywistości przedsiębiorstwa stanęły przed wyzwaniem wyłonienia liderów nowego typu. W dobie dynamicznych zmian, paradoksalnie, coraz bardziej istotne stają się kompetencje społeczne, a nie wiek. Musimy pamiętać, że w centrum postępujących transformacji pozostaje człowiek, który nadaje im kierunek. Rola managerów odpowiadających za wprowadzeniem zmian w organizacji wymaga doświadczenia w pracy z ludźmi i wysoko rozwiniętej inteligencji emocjonalnej. Prawdziwy lider potrafi wykazać się empatią: aktywnie słuchać, wyjaśniać i reagować na bieżące problem – komentuje Paweł Prociak, Dyrektor Zarządzający Wyser.
Silversi są często postrzegani jako stabilni, lojalni i posiadający silne wartości, co przekłada się na zdolność do budowania trwałych relacji z zespołem. Ich umiejętność przystosowywania się do zmian, połączona z umiejętnością mentoringu, sprawia, że „srebrni managerowie” są wartościowym aktywum dla organizacji, które dążą do zrównoważonego rozwoju i efektywnego zarządzania.
Przyszłość rynku pracy w Polsce
Eksperci wskazują, że nie tylko wiedza, doświadczenie i etyka pracy starszych kandydatów powinny skłonić pracodawców do zatrudniania osób powyżej 50 roku życia. Dane mówią jasno: zbliża się moment, w którym to silversów będzie na rynku pracy najwięcej. Jak przygotować się do nadchodzących zmian?
– Jednym z kluczowych rozwiązań pogłębiającego się niedoboru pracowników jest wdrażanie polityki różnorodności w firmach i aktywizacja starszego pokolenia na dużo większą skalę niż obecnie. Warto pamiętać, że 50+ to nie tylko rosnąca grupa, ale wbrew utartym opiniom – nadal otwarta na wyzwania zawodowe, mająca wartościowe doświadczenia, którymi chce się dzielić społeczność – podsumowuje Anna Wesołowska, Dyrektor Zarządzająca Gi Group Poland S.A.
