Ponad połowa z 300 liderów biznesu, którzy wzięli udział w badaniu przeprowadzonym przez Financial Times, zdaje sobie sprawę z pilnej potrzeby włączenia zrównoważonego rozwoju do cyklu życia produktu. Jednak tylko 36% z nich planuje podjęcie działań. Co ich powstrzymuje? – odpowiedzi na to pytanie zawiera raport Financial Times (FT) Focus „More praised than practiced”[1]. Raport powstał przy wsparciu Dassault Systèmes.
Czym są zrównoważone innowacje?
Zrównoważona innowacyjność, wspierana przez szereg technologii, od druku 3D i wirtualnej rzeczywistości, po wykorzystanie blockchain i cyfrowych bliźniaków, stanowi odpowiedź na główne wyzwania, jakie dziś stoją przez firmami. Z jednej strony to konieczność wzmacniania innowacyjności, z drugiej – spełnianie stale zmieniających się wymagań regulacyjnych oraz wizerunkowych. Połączenie tych trendów pozwala organizacjom na tworzenie produktów i usług przyjaznych dla środowiska i społeczeństwa oraz stosowanie zrównoważonych procesów w ramach badań i rozwoju (R&D).
Z raportu jasno wynika, że firmy, które najszybciej wprowadzają innowacje zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju, wzmacniają swoje referencje w zakresie ESG (ang. Environmental, Social, and Governance), ale w rzeczywistości robią znacznie więcej – dążą do osiągnięcia lepszych wyników na rynku. Również większość liderów korporacyjnych (56%) potwierdza znaczenie włączania zasad zrównoważonego rozwoju do procesów rozwoju produktów i usług. Jednak liczba firm, które już stosują zrównoważone innowacje w praktyce jest znacznie niższa (31%).
Firmy robią postępy
Raport wskazuje na dużą różnicę między liczbą przedsiębiorstw, które już wdrożyły nowe sposoby projektowania i tworzenia zrównoważonych produktów, a liczbą tych, które są dopiero w trakcie tego procesu:
– 26% wdrożyło zaawansowane narzędzia cyfrowe, aby pomóc w ocenie potencjalnych długoterminowych kosztów a także korzyści środowiskowych i społecznych opracowywanych produktów lub usług (52 proc. jest w trakcie tego procesu)
– 23% położyło większy nacisk na rozwój towarów/usług, które mogą być produkowane w sposób bardziej wydajny lub zrównoważony niż ma to miejsce obecnie (51% jest w trakcie tego procesu)
– 19% włączyło projektowanie cyrkularne w ramach prac nad produktami i usługami (40% jest w trakcie procesu)
– 19% włączyło rozwiązania dotyczące wycofania z użytkowania/uwarunkowania związane z cyklem życia do opracowywanych produktów i usług (34% jest w trakcie procesu)
Ograniczenia we wdrażaniu zrównoważonych innowacji
Podczas gdy część firm już korzysta z zalet zrównoważonych innowacji, kluczowe pytanie dotyczy większej grupy, która jest w trakcie procesu transformacji: jak szybko go przeprowadzi? Raport zwraca uwagę na niską pozycję zrównoważonych innowacji w programach korporacyjnych, co sugeruje, że postępy firm we wdrażaniu tego podejścia nie będą szybkie.
Jedną z przyczyn tej sytuacji jest fakt, że zaangażowanie w zrównoważony rozwój produktów i usług jest w większości firm ograniczone w ramach silosów korporacyjnych. Podczas gdy zrównoważone innowacje są wysokim lub głównym priorytetem dla 68% działów technologicznych i cyfrowych oraz 65% działów odpowiedzialnych za kwestie społeczne i środowiskowe, stanowią niższy priorytet w działach innowacji (44%), badań i rozwoju lub strategii (42%).
Wśród innych ograniczeń raport wymienia: brak rzeczywistego – w odróżnieniu od deklaratywnego – zainteresowania kierownictwa firmy rozwojem i dostarczaniem bardziej zrównoważonych produktów i usług (40%), brak uzgodnionej i możliwej do zastosowania definicji zrównoważonego rozwoju w firmie (38%), koszty zmiany procesów rozwoju produktów i usług (37%), inne kwestie o wyższym priorytecie (29%), brak zainteresowania konsumentów a także/lub niechęć konsumentów do płacenia wyższej ceny za zrównoważone produkty lub usługi (29%). Jednym z ograniczeń jest także brak doświadczenia i umiejętności technicznych oraz inżynieryjnych do rozwoju zrównoważonych produktów lub usług (18%).
Zdaniem FT Focus, w miarę upowszechniania się zrównoważonych innowacji, liczba firm zmagających się z podstawowymi kwestiami, takimi jak przywództwo i koszty, prawdopodobnie będzie maleć. Natomiast liczba firm zmagających się z kwestiami praktycznymi – takimi jak znalezienie umiejętności technicznych i menedżerskich – prawdopodobnie wzrośnie.
[1] Badanie zostało przeprowadzone w 2021 roku przez FT Focus. Wśród respondentów znalazło się 300 menedżerów wyższego szczebla ds. R&D, zrównoważonego rozwoju i technologii, z firm reprezentujących siedem kluczowych branż. Wszystkie organizacje odnotowują roczne przychody na poziomie co najmniej 250 mln USD.