Czego windykator zrobić nie może

• W 2022 r. coraz więcej gospodarstw domowych może mieć problem z obsługą swoich zobowiązań. W związku z tym większa liczba osób może mieć styczność z procesem windykacji.
• Windykacja jest działaniem zgodnym z prawem, a windykator dąży do polubownego ustalenia warunków spłaty zadłużenia.
• Związek Przedsiębiorstw Finansowych rozwiewa mity na temat windykacji.

W Polsce – według danych Związku Przedsiębiorstw Finansowych (ZPF) – na koniec 2021 r. nawet 32,5% gospodarstw domowych miało problem z obsługą swoich zobowiązań. Co więcej, w perspektywie 2022 r. także coraz większy ich odsetek przewiduje, że mogą pojawić się przeszkody w spłacie zadłużeń. Na koniec III kwartału 2021 członkowie ZPF obsługiwali długi w łącznej kwocie ponad 139 mld zł, co stanowiło wzrost o ponad 10% w stosunku do analogicznego okresu w 2020 r.

Nad niektórymi niestety ciąży już widmo egzekucji komorniczej, więc możliwości negocjacji spłaty są znacznie ograniczone. Jednak wciąż dla większości zadłużeń możliwy jest jeszcze proces windykacji polubownej, co dla wielu osób zadłużonych może być szansą na dogodne ustalenie warunków zwrotu należności.

Jak podkreślają specjaliści z ZPF, w obliczu takiej sytuacji, coraz ważniejsze staje się także, by obalić powszechne mity na temat windykacji. Często to szansa na uporządkowanie swojej sytuacji finansowej i wyjście z zadłużenia.

Strach ma wielkie oczy

Na forach czy facebookowych grupach niemalże codziennie pojawiają się nowe wątki dotyczące spłaty zadłużeń. Wśród internetowych wpisów można znaleźć także takie, które demonizują działalność windykatorów.

– Zadaniem windykatora jest podejmowanie prób egzekwowania spłaty zadłużenia, ale w sposób jasno określony, zgodny z prawem i etyczny. Działania, które są szeroko opisywane przez dłużników w sieci – typu: nękania, wymuszenia, dzwonienie w środku nocy – naruszają prawo i tego z pewnością windykatorzy nie mogą robić. W przypadku takich praktyk należy podjąć zdecydowane kroki – m.in. zgłosić wszelkie naruszenia organom ścigania. W przypadku firm zrzeszonych w Związku Przedsiębiorstw Finansowych warto także wnioskować o zbadanie sprawy przez Komisję Etyki i Rzecznika Etyki ZPF – mówi Marcin Czugan, Prezes Zarządu ZPF.

Osoba zadłużona powinna mieć świadomość, że naczelną zasadą rzetelnych firm windykacyjnych jest chęć polubownego porozumienia się w kwestii spłaty zadłużenia, z czego wynikają podejmowane próby kontaktu.

– Rzetelne firmy zajmujące się windykacją nie dopuszczają się nielegalnych metod, naruszających godność i prawa osoby zadłużonej. Firmy windykacyjne zrzeszone w Związku Przedsiębiorstw Finansowych stworzyły Zasady Dobrych Praktyk, które są potwierdzeniem i zobligowaniem do etycznego i zgodnego z prawem postępowania. Organizacje naruszające jakiekolwiek dobra dłużników są marginalną częścią branży i konieczne jest podejmowanie działań mających na celu piętnowanie i wyeliminowanie ich praktyk z rynku – dodaje Marcin Czugan.

Popularne mity na temat windykacji

Często fałszywy obraz windykatora nie jest wynikiem negatywnych doświadczeń, a niewiedzy. Dlatego też warto wiedzieć jakie zachowania są zgodne ze sztuką windykacji, gdzie można zwrócić się o pomoc w przypadku nielegalnych praktyk oraz znać prawa, które przysługują osobie zadłużonej.

• MIT 1: Windykacja jest niezgodna z prawem! – Windykacja jest w pełni zgodna z prawem, a prawne podstawy działania firm windykacyjnych oparte są na ustawie – Prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r.
• MIT 2: Wszystkie firmy windykacyjne podejmują działania niezgodne z prawem! – Na polskim rynku może działać ok. 100 podmiotów zajmujących się windykacją, ale tylko marginalna ich część dopuszcza się nielegalnych i nieuczciwych praktyk. Rzetelne firmy działają w granicach prawa i z uwzględnieniem zasad etycznych, a także nastawione są na polubowne rozwiązanie kwestii zadłużenia.
• MIT 3: Windykatorzy nękają osoby zadłużone częstymi telefonami, wiadomościami! – Najczęstszą formą kontaktu wybieraną przez windykatorów jest kontakt telefoniczny. Co należy podkreślić, jest on legalną i dozwoloną praktyką. To najprostsza metoda komunikacji, która ma na celu znalezienie pozasądowego – polubownego rozwiązania z trudnej sytuacji, w której znalazła się osoba zadłużona. W dobrej intencji próby kontaktu mogą być powielane – w zależności od zawartych pomiędzy stronami ustaleń, ale nie może być mowy o nękaniu osoby, wobec której prowadzona jest windykacja.
• MIT 4: Windykatorzy straszą nachodzeniem w miejscu pracy lub w domu! – Nieetycznym zachowaniem windykatora jest szantażowanie czy zastraszanie osoby zadłużonej. Takie postępowanie nie powinno mieć miejsca. Windykacja terenowa, czyli np. wizyty w miejscu zamieszkania, jest natomiast praktyką legalną i stosowaną. Jednak warto podkreślić, że działania te mają charakter polubowny, negocjacyjny, mogą też wynikać z konieczności dostarczenia korespondencji. Co ważne, w przypadku bezpośredniego kontaktu, windykator nie może żadnej osobie postronnej udzielić informacji o sytuacji finansowej osoby zadłużonej.
• MIT 5: Dłużnik pozostaje sam w przypadku nieuczciwych praktyk ze strony windykatora! – W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek naruszenia, przekroczenia uprawnień lub złamania prawa, osoba zadłużona może m.in. zwrócić się o pomoc do Rzecznika Praw Konsumentów, Komisji Etyki ZPF lub Rzecznika Etyki ZPF, złożyć skargę w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz do Komisji Nadzoru Finansowego.
• MIT 6: Windykacja zakłamuje dane dotyczące zadłużenia! – Prawem osoby zadłużonej jest dostęp do pełnej, kompletnej i prawdziwej informacji na temat ciążącego na niej długu. Windykator nie może podawać nieprawdziwych wiadomości dotyczących kwoty zadłużenia, charakteru i statusu wierzytelności. Windykator też nie może podawać się czy podszywać się pod przedstawiciela organów państwowych np. komornika
• MIT 7: Windykator chce Cię pogrążyć! – Powodem, dla którego windykator kontaktuje się z Tobą, są zobowiązania. Działalność windykacyjna jest ostatnim – przedsądowym – krokiem, który może być podjęty, jeśli wierzycielowi zależy na odzyskaniu należności. Naczelną zasadą windykatorów jest chęć polubownego załatwienia spraw.
• MIT 8: Windykator może zająć Twój majątek – W przypadku pracy windykatora nie może być mowy o domaganiu się wydania majątku, zajęciu mienia, rachunku bankowego czy eksmisji. Takie kroki może podjąć jedynie komornik sądowy na mocy wydanego przez sąd postanowienia i nie ma możliwości obejścia tej ścieżki postępowania.

Jak podkreśla Marcin Czugan, Prezes ZPF: – Zdecydowana większość firm windykacyjnych postępuje w sposób etyczny i zgodny ze sztuką. Wszelkie przejawy nieuczciwych praktyk są marginalną częścią branży i najczęściej dotyczą podmiotów, które jedynie podszywają się pod przedsiębiorstwa  zajmujące się windykacją. Takie działania i wszelkie praktyki, które mają charakter przestępczy, powinny być niezwłocznie zgłaszane organom ścigania.