28 stycznia 2025 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał kluczowy wyrok, w którym potwierdził, że numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi. Decyzja ta kończy trwający od kilku lat spór między Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) a byłym Głównym Geodetą Kraju (GGK), który dotyczył zasadności publikowania tych numerów w serwisie Geoportal2.
Na skróty:
Uzasadnienie wyroku i konsekwencje
NSA oddalił skargę kasacyjną GGK na wcześniejszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Warszawie z 5 maja 2021 r. Tym samym potwierdził stanowisko UODO i sądu niższej instancji, że publikowanie numerów ksiąg wieczystych bez odpowiedniej podstawy prawnej narusza przepisy o ochronie danych osobowych, wynikające z RODO.
Wyrok NSA oznacza również, że administracyjna kara pieniężna w wysokości 100 tys. zł nałożona przez Prezesa UODO w 2020 roku na GGK była zasadna. Kara ta została nałożona za udostępnienie numerów ksiąg wieczystych, które umożliwiały użytkownikom serwisu Geoportal2 bezpośredni dostęp do zawartości ksiąg wieczystych, w tym do danych osobowych właścicieli nieruchomości.
Numery ksiąg wieczystych jako dane osobowe
Według art. 4 RODO, dane osobowe to wszelkie informacje pozwalające na zidentyfikowanie osoby fizycznej. Numery ksiąg wieczystych spełniają te kryteria, ponieważ umożliwiają dostęp do danych takich jak imię, nazwisko, numer PESEL, adres nieruchomości, a także informacje o hipotece. Publikowanie tych numerów bez odpowiednich zabezpieczeń naraża osoby, których dane dotyczą, na ryzyko kradzieży tożsamości i inne naruszenia prywatności.
Prezes UODO, Mirosław Wróblewski, podkreślił, że decyzja NSA kończy dyskusję na temat statusu numerów ksiąg wieczystych jako danych osobowych. „Wszystkie argumenty Prezesa UODO zostały potwierdzone, co jednoznacznie wskazuje, że nikt nie powinien mieć już wątpliwości w tej kwestii” – zaznaczył.
Funkcjonalność Geoportal2 a naruszenie danych
WSA, analizując sprawę, zwrócił uwagę na to, że GGK swoim działaniem ułatwił użytkownikom serwisu Geoportal2 dostęp do danych zawartych w księgach wieczystych. Numery ksiąg wieczystych zamieszczone w serwisie działały jako odnośniki, które przekierowywały użytkowników bezpośrednio do elektronicznych ksiąg wieczystych prowadzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Taka funkcjonalność umożliwiała uzyskanie dostępu do danych osobowych właścicieli nieruchomości bez konieczności wpisywania numeru księgi wieczystej.
Ochrona danych osobowych w centrum uwagi
Wyrok NSA ma istotne znaczenie dla ochrony danych osobowych w Polsce. Pokazuje, że nawet dane, które na pierwszy rzut oka wydają się neutralne, mogą w praktyce pozwalać na identyfikację osób fizycznych. Decyzja sądu powinna być sygnałem ostrzegawczym dla instytucji publicznych i prywatnych, aby dokładniej analizowały swoje działania pod kątem zgodności z przepisami RODO.