piątek, 7 lutego, 2025

Projekt ustawy anty-SLAPP już gotowy. Koniec bezpodstawnej krytyki?

Unia Europejska nałożyła na kraje członkowskie obowiązek implementacji przepisów przeciwdziałających SLAPP. Polska przystąpiła do tego procesu, a projekt ustawy anty-SLAPP przygotowany został przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego w ramach Ministerstwa Sprawiedliwości. Szczegóły wyjaśnia mec. Tymoteusz Paprocki.

Czym jest SLAPP?

– SLAPP, czyli Strategic Lawsuit Against Public Participation, odnosi się do pozwów kierowanych przez władzę, osoby pełniące funkcje publiczne, czy duże korporacje przeciwko mediom, stowarzyszeniom, fundacjom i organizacjom pozarządowym. Celem takich pozwów jest nie tyle ochrona dobrego imienia wnioskodawców, co wywołanie efektu zastraszenia i uciszenia krytyki – mówi adwokat Tymoteusz Paprocki. – W Polsce zjawisko to nabierało szczególnego znaczenia w ostatnich latach, kiedy to za rządów poprzedniej władzy często stosowano pozwy SLAPP jako narzędzie ograniczania swobody mediów i działalności organizacji pozarządowych.

Podstawowe założenia ustawy anty-SLAPP

Ustawa anty-SLAPP ma na celu ochronę wolności słowa oraz prawa do krytyki poprzez stworzenie mechanizmów umożliwiających sądom wczesne oddalanie oczywiście bezzasadnych pozwów. Główne założenia projektu to:

  • Wczesne oddalenie pozwów: Sąd będzie mógł oddalić pozew już na początkowym etapie postępowania, jeżeli uzna go za oczywiście bezzasadny. To oznacza, że wnioski, których celem jest zastraszenie, a nie uzyskanie ochrony prawnej, nie będą prowadzić do kosztownych procesów.
  • Kaucja na zabezpieczenie kosztów procesu: Strona powodowa może zostać zobowiązana do wpłacenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. W ten sposób strona pozwana będzie miała zapewnione środki na pomoc prawną w przypadku przegranej strony powodowej.
  • Kary finansowe za bezzasadne pozwy: W przypadku uznania pozwu za narzędzie szykany procesowej, sąd będzie mógł nałożyć dodatkowe kary finansowe. Maksymalna wysokość takiej kary będzie wynosić nawet 400 tysięcy złotych, co ma zniechęcić do nadużywania systemu prawnego.

Wyzwania i kontrowersje

Choć projektowane przepisy mają na celu ochronę wolności słowa, niektóre budzą też kontrowersje. Jedną z nich jest ocena zasadności pozwów. Kwestie naruszeń dóbr osobistych są często skomplikowane i wymagają szczegółowej analizy kontekstu. Istnieje ryzyko, że mechanizmy wczesnego oddalania pozwów mogą być stosowane zbyt ostrożnie, co ograniczy ich skuteczność.

Wzbudzać je mogą także przepisy przewidujące nakładanie kar, których charakter nie jest w pełni określony. Nie są one ani grzywnami w rozumieniu prawa cywilnego, ani karami w rozumieniu prawa karnego, co może rodzić wątpliwości konstytucyjne. Kolejną kontrowersyjną kwestią może być ograniczony zakres ustawy. Przepisy dotyczą jedynie mediów i organizacji pozarządowych. Właściciele firm, którzy również mogą być celem szykan procesowych, nie zostali objęci ochroną – komentuje mec. Tymoteusz Paprocki.

Warto pomyśleć o pojedynczych jednostkach

Wprowadzenie przepisów anty-SLAPP może przyczynić się do ograniczenia praktyk zastraszania i kneblowania mediów oraz organizacji pozarządowych. Możliwość szybkiego oddalenia bezzasadnych pozwów i wprowadzenie kaucji zabezpieczających to kroki w dobrym kierunku, choć ich efektywność będzie zależeć od praktyki sądów. Jednak aby reforma była pełna, należy rozważyć rozszerzenie jej zakresu na inne grupy, takie jak przedsiębiorcy, którzy również mogą padać ofiarą nadużyć procesowych – zauważa adwokat Tymoteusz Paprocki.

 

Autor/źródło
Disclaimer: Informacje zawarte w niniejszej publikacji służą wyłącznie do celów informacyjnych. Nie stanowią one porady finansowej lub jakiejkolwiek innej porady, mają charakter ogólny i nie są skierowane do konkretnego adresata. Przed skorzystaniem z informacji w jakichkolwiek celach należy zasięgnąć niezależnej porady.

Popularne w tym tygodniu

Debata nad artykułem 212 Kodeksu karnego: wolność mediów kontra ochrona dobrego imienia

Rada Polskich Mediów wystosowała apel do rządzących o całkowite...

Wycofanie się rządu z ozusowania umów zleceń to dobra decyzja, ale nowe przepisy budzą kontrowersje

Decyzja rządu o rezygnacji z pełnego ozusowania umów zleceń...

Uwagi Prezesa UODO do projektu Strategii Cyberbezpieczeństwa Polski na lata 2025-2029

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) przekazał Ministerstwu Cyfryzacji...

Zintegrowane raportowanie ESG staje się standardem wśród największych firm na świecie

96% spośród 250 największych firm na świecie prowadzi raportowanie...

Pożyczki między spółkami a podatek VAT: kiedy można skorzystać ze zwolnienia?

Przedsiębiorcy udzielając sobie pożyczek mogą w ich zakresie korzystać...

Podobne tematy

Stéphane Séjourné z wizytą w Grupie Przemysłowej Baltic – rozmowy o przyszłości europejskiego przemysłu offshore

6 lutego 2025 roku Stéphane Séjourné, Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej...

Marketing sensoryczny w metawersie: Czy wirtualne zakupy mogą angażować wszystkie zmysły?

Nowe technologie, takie jak wirtualna (VR) i rozszerzona rzeczywistość...

Pilotaż zakończony sukcesem – Poczta Polska rusza z modernizacją kolejnych placówek

W pierwszym kwartale 2025 roku Poczta Polska rozpoczyna proces...

Automatyzacja w medycynie – jak nowoczesne systemy IT rewolucjonizują placówki zdrowotne?

Sektor ochrony zdrowia stawia na rozwój technologiczny, a automatyzacja...

Polska i świat w obliczu zmian klimatu: co mówią dane z 2024 roku?

Wszystko wskazuje na to, że styczeń 2025 roku będzie...

Bezgotówkowa Polska? Nie tak szybko – gotówka wciąż ma silną pozycję

Polska jest krajem, w którym mocno rozwinięte są płatności...

Formę opodatkowania można zmienić tylko do 20 lutego – ważny termin dla przedsiębiorców

Przedsiębiorcy mają możliwość zmiany wybranej formy opodatkowania. Nie mogą...

Może Cię zainteresować

Polecane kategorie