Ani przedsiębiorcy, ani pracownicy. Nikt poza Zakładem Ubezpieczeń Społecznych nie chce ozusowania umów cywilnoprawnych.
– Nie ma gwarancji, że osoba odprowadzająca składkę ubezpieczeniową od umowy cywilnoprawną otrzyma dzięki tej składce godną emeryturę. Retoryka, że ozusowanie umów zleceń jest działaniem na rzecz pracownika i jego przyszłości jest retoryką nie mającą wiele wspólnego z prawdą – przyznaje ekspert gospodarczy i ubezpieczeniowy Paweł Skotnicki.
Betonowanie rynku pracy i mniejsze pensje z umów cywilnoprawnych, ale bezpieczeństwo emerytalne?
Temat oskładkowania wynagrodzeń wynikających z umów cywilnoprawnych jest omawiany w Polsce od ponad dekady. Żaden z rządów w Polsce nie zdecydował się na taki krok mimo licznych dyskusji, bo temat jest kontrowersyjny i trudno jest przewidzieć jego szerokie konsekwencje dla pracowników i pracodawców.
W ostatnim czasie mówi się o zawieszeniu planów reformy, ale sprawa ta może szybko wrócić na agendę rządową, bo oskładkowanie ubezpieczeniami społecznymi umów cywilnoprawnych jest jednym z elementów porozumienia między polskim rządem, a Komisją Europejską w kontekście Krajowego Planu Odbudowy.
Reforma na pewno jednak nie wejdzie w życie w roku 2025, a i mało prawdopodobne jest, by udało się ją wdrożyć w roku 2026.
Przedsiębiorcy nie chcą ozusowania umów cywilnoprawnych, bo obawiają się, że spowoduje to, że będzie jeszcze trudniej o elastyczne formuły zatrudnienia pracowników. Nie każdy przecież potrzebuje etatu, a w przypadku pracy dla wielu podmiotów ozusowanie umowy cywilnoprawnej faktycznie jest zabieraniem pracownikowi pieniędzy.
Również retoryka, że jest to „zbieranie pieniędzy” na emeryturę z tytułu umów cywilnoprawnych nie przekonuje. Szczególnie, gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że ozusowanie umów o dzieło i umów zleceń faktycznie będzie oznaczało, że pracownik zarobi mniej.
– Tych zmian nie chcą ani pracodawcy, ani pracownicy. Chce ich tylko ZUS, bo oznacza to więcej pieniędzy w tzw. „systemie” – mówi ekspert gospodarczy i ubezpieczeniowy Paweł Skotnicki.
„Wysokość emerytur zależy od demografii, a nie tego jakie obecnie płacimy składki”
Eksperci nie mają wątpliwości, że odprowadzanie składek ubezpieczeniowych z umów cywilnoprawnych będzie rewolucją na rynku pracy. Konsekwencji będzie wiele – w tym wzrost kosztów pracy czy mniejsze wynagrodzenia nominalne z tytułu umów cywilnoprawnych.
– Nie sądzę, by była to reforma oczekiwana przez rynek pracy. Elastyczne formy zatrudnienia wciąż są pożądane przez pracowników, a argumenty, że płacenie składek od umów cywilnoprawnych jest oszczędzaniem na przyszłe emerytury nie znajduje poparcia w społeczeństwie. Rządzący muszą zrozumieć, że nie dla wszystkich umowa o pracę jest priorytetem, a po drugie lepsze życie tu i teraz oraz możliwość zarobienia większych pieniędzy w ramach umów cywilnoprawnych również jest w cenie – mówi ekspert ubezpieczeniowy i gospodarczy Paweł Skotnicki.
– Wpływ na emerytury i ich wysokość ma przede wszystkim demografia. Płacenie składek od umów cywilnoprawnych nie daje nam więc gwarancji, że dostaniemy wyższą emeryturę. Myślę, że gdy staniemy przed dylematem: wyższa emerytura za 35 lat, ale nie na 100% czy może kilkaset złotych więcej tu i teraz, to tak naprawdę nie ma dylematu, odpowiedź jest oczywista – mówi Paweł Skotnicki.
Ekspert dodaje, że również przedsiębiorcy krytycznie wypowiadają się o ozusowaniu umów cywilnoprawnych. Powodem jest zmniejszenie możliwości elastycznego zatrudnienia pracowników oraz zwiększenie – i tak bardzo wysokich – kosztów zatrudnienia.