Automatyzacja pracy, zrównoważony rozwój, zmiany demograficzne to zjawiska, które wpływają na funkcjonowanie przedsiębiorstw i rynek pracy. Jak pomimo ciągłych zmian pozostać atrakcyjnym na rynku pracy niezależnie od branży i zajmowanego stanowiska? Większość osób będzie musiała ciągle podnosić swoje kompetencje lub przekwalifikować się. W jakie kompetencje warto inwestować? Eksperci i pracodawcy biorący udział w branżowych badaniach Bilans Kapitału Ludzkiego zidentyfikowali hot skills oraz kompetencje przyszłości.
Czym są hot skills?
Hot skills to kompetencje, których znaczenie już teraz rośnie bardzo szybko lub będzie rosło w perspektywie najbliższych kilku lat. To właśnie hot skills w największym stopniu odzwierciedlają potrzeby kompetencyjne pracodawców.
Posiadanie hot skills może stać się kartą przetargową i dużą wartością pracownika na zmieniającym się rynku pracy. To bardzo dobre uzupełnienie kompetencji specjalistycznych, specyficznych dla danych branż.
Mimo niskiego bezrobocia, znalezienie nowej pracy zajmuje od kilku miesięcy do nawet roku. Rekruterzy otrzymują setki CV osób, które nie pasują do danego stanowiska, a poszukujący nowego zatrudnienia frustrują się, że proces rekrutacji trwa długo i nie kończy się sukcesem. Inwestowanie w rozwój kompetencji szczególnie poszukiwanych przez pracodawców może znacząco pomóc w odnalezieniu się na współczesnym rynku pracy – mówi Paulina Zadura, dyrektor Departamentu Analiz i Strategii w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Analizując szczegółowo obecne hot skills okazuje się, że w większości analizowanych sektorów są to: umiejętność posługiwania się narzędziami informatycznymi, budowanie i rozwijanie relacji biznesowych, w tym negocjacje i komunikacja, śledzenie nowości w branży (w tym: trendów, technologii), wiedza prawna i regulacyjna oraz znajomość branży – procesów, technik, materiałów i ich właściwości. To uniwersalny, ogólny i obowiązujący bez względu na specyfikę branży zestaw szczególnie ważnych kompetencji.
Kompetencje przyszłości
A jakie kompetencje będą coraz bardziej istotne w przyszłości?
W przyszłości, na znaczeniu zyskają kompetencje cyfrowe (między innymi w zakresie digital marketingu, cyberbezpieczeństwa, kreatywności w projektowaniu) czy kompetencje z obszaru planowania i zarządzania (np. zarządzanie zmianą – planowanie i wdrażanie zmian,
dbanie o przestrzeganie przepisów i regulacji, skuteczne zarządzanie sytuacjami kryzysowymi). Coraz istotniejsze będą również kompetencje z obszaru zrównoważonego rozwoju. Obejmuje to nie tylko wiedzę z zakresu ochrony środowiska, ale również umiejętność planowania działań proekologicznych oraz wiedzę o regulacjach środowiskowych. Wciąż ważne dla wielu sektorów pozostaną kompetencje z obszaru komunikacji, nawiązywania współpracy i relacji. Ich znaczenie może się pogłębiać wskutek globalizacji, postępującej złożoności projektów, pracy w środowiskach rozproszonych i interdyscyplinarnych. Poszukiwane będą również kompetencje z obszaru rozwoju, twórczości i kreatywności.
Kompetencje społeczne – dlaczego są ważne?
Kompetencje te to uniwersalna baza, która pozwala pracownikowi na zatrudnienie w różnych gałęziach gospodarki. Uzupełnienie ich o umiejętności specjalistyczne, które są specyficzne dla danej branży, może pomóc podjąć pracę w każdym sektorze
Posiadanie tego typu kompetencji pozwala w większym stopniu zarządzać swoją karierą zawodową, daje większą pewność siebie na rynku pracy oraz większą łatwość adaptacji w zmieniającym się środowisku pracy.
Kompetencje miękkie stanowią fundament, na którym pracownik może budować swoją karierę zawodową w różnych sektorach. W dzisiejszym zmiennym środowisku pracy, te kompetencje są niezwykle cenne, ponieważ pozwalają na elastyczne reagowanie na nowe wyzwania. Uzupełnienie ich o specjalistyczną wiedzę branżową sprawia, że pracownik staje się bardziej wszechstronny i konkurencyjny, co zwiększa jego szanse na sukces zawodowy niezależnie od branż – dodaje prof. Barbara Worek z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jak udowodnić posiadanie określonych kompetencji?
Udowodnienie posiadania kompetencji miękkich, które stanowią kluczowy element hot skills, może odbywać się na różne sposoby. Jednym z nich jest przywoływanie konkretnych przykładów z doświadczenia zawodowego, które ilustrują na przykład zdolności komunikacyjne, umiejętność pracy zespołowej czy efektywność w rozwiązywaniu problemów. Pomocne mogą być również certyfikaty potwierdzające udział w różnego rodzaju kursach czy szkoleniach.
Absolwenci szkół lub uczelni mogą dodatkowo wykazać posiadanie konkretnych kompetencji powołując się na doświadczenia zdobyte w samorządzie szkolnym lub wolontariacie czy też podczas angażowania się w różnego rodzaju projekty społeczne. Takie doświadczenia mogą stanowić istotny element przygotowania się do pracy zawodowej – mówi Adriana Skorupska, ekspertka w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Jaka czeka nas przyszłość?
Analiza aktualnych badań oraz obserwacja największych trendów pozwalają na identyfikację najważniejszych kompetencji. Analizując swoją ścieżkę kariery i planując dalsze kroki zawodowe, warto wziąć pod uwagę rozwój tych, które pracodawcy wskazują jako szczególnie ważne.
***
Bilans Kapitału Ludzkiego to największe badanie rynku pracy w Polsce. Projekt realizowany jest przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości wraz z Uniwersytetem Jagiellońskim od 2009 roku. W ramach projektu realizowane są badania przekrojowe dostarczające ogólnych informacji o sytuacji na rynku pracy oraz badania tematyczne będące odpowiedzią na zapotrzebowanie wynikające z aktualnych trendów na rynku pracy i w gospodarce.