Blisko trzykrotnie więcej specjalistek niż specjalistów IT uważa, że kobietom trudniej jest rozpocząć karierę w tej branży. Tylko 60 proc. specjalistek nie spotkało się ze zniechęcaniem do kariery w IT (w porównaniu do 75 proc. mężczyzn), a demotywujące stwierdzenia najczęściej padały z ust ich własnych mam. Kobiety podczas rekrutacji rzadziej negocjują wysokość oferowanego wynagrodzenia i znacznie rzadziej przynosi to skutek. No Fluff Jobs po raz piąty przeanalizował sytuację kobiet zatrudnionych w sektorze IT w Polsce.
Aż 79 proc. specjalistek pracujących w branży IT przyznaje, że doświadczyło syndromu oszustki (zjawiska psychologicznego polegającego na braku wiary we własne kompetencje mimo zewnętrznych dowodów, które je potwierdzają), jak wynika z najnowszego raportu „Kobiety w IT”, przygotowanego jak co roku przez No Fluff Jobs, polski portal z ogłoszeniami o pracy, który od 10 lat wyznacza standardy rekrutacji. Wśród specjalistów IT syndromu oszusta doświadcza znacznie mniejszy, chociaż również duży odsetek – 62 proc. Partnerem raportu jest Schneider Electric.
Najwięcej specjalistek w tej branży rozpoczęło swoją karierę od przebranżowienia – 41,7 proc. – podczas gdy 37,4 proc. weszło do zawodu po ukończeniu studiów informatycznych lub pokrewnych. W przypadku specjalistów ta proporcja jest odwrotna – 50,4 proc. rozpoczęło pracę w IT po studiach kierunkowych, a 23,3 proc. przeszło proces przebranżowienia.
Kobiety do kariery w IT najczęściej zniechęcają… własne mamy
W Polsce odsetek kobiet studiujących na kierunkach informatycznych wzrasta, ale i tak obecnie wynosi tylko 15 proc. Według badań dziewczynki zaczynają interesować się przedmiotami ścisłymi w wieku 11-12 lat, ale w wieku 15-16 lat to zainteresowanie drastycznie spada.
Tylko 60 proc. specjalistek badanych przez No Fluff Jobs przyznaje, że nigdy nie było zniechęcanych do nauki w dziedzinie IT (wśród mężczyzn ten odsetek wynosi 75 proc.). Te, które były zniechęcane, najczęściej słyszały takie słowa od swoich mam (10,3 proc.), osób na internetowych forach lub grupach (9,7 proc.) oraz nauczycieli (9 proc.). Najbardziej utkwiły im w pamięci stwierdzenia:
- „to nie jest zawód dla kobiet / to męski świat” (38,5 proc. wskazań),
- „może zajmij się czymś łatwiejszym / to zbyt trudne dla Ciebie” (37,9 proc. wskazań),
- „masz za małą wiedzę i umiejętności” (35,2 proc. wskazań),
- „nie dasz rady, nie nadajesz się” (30,2 proc. wskazań).
W badaniu No Fluff Jobs niemal trzykrotnie więcej respondentek niż respondentów stwierdziło, że kobietom trudniej niż mężczyznom jest wejść do branży IT. Wśród specjalistów z tej branży 26 proc. uważa, że mężczyźni mają lepsze predyspozycje do pracy w IT niż kobiety. Tego samego zdania jest 13,7 proc. kobiet.
Kobietom w IT rzadziej udaje się wynegocjować wyższe wynagrodzenie
Jedno doświadczenie jest wspólne dla większości kobiet i mężczyzn pracujących w IT – zbliżony odsetek przyznał, że wycenił kiedyś swoją pracę poniżej średniej rynkowej (62,4 proc. kobiet i 60,2 proc. mężczyzn). Jednak mężczyźni podczas rekrutacji częściej negocjują wysokość swojego wynagrodzenia (57,9 proc. w porównaniu do 45,7 proc. kobiet) i zdecydowanie częściej uzyskują wynagrodzenie wyższe, niż pierwotnie oferowane (42,5 proc. w porównaniu do tylko 28,7 proc. kobiet). Aż ⅓ specjalistek IT jest przekonanych, że zarabia mniej niż mężczyźni na tym samym stanowisku i na tym samym poziomie doświadczenia.
Wdrażanie transparentnych praktyk w firmie to sytuacja „win–win” pod wieloma względami, zwłaszcza jeśli mowa o retencji pracowników i pracowniczek. Z naszego raportu o kobietach wynika, że ponad 1/3 specjalistek IT sądzi, że zarabia mniej niż mężczyźni na tym samym stanowisku. Według dostępnych badań już samo przekonanie o byciu niesprawiedliwie wynagradzanym wystarczy, aby skłonność do zmiany pracy wzrosła o 50 proc. Właśnie dlatego opracowywanie siatki płac czy publikowanie widełek wynagrodzeń jest tak kluczowe dla działania organizacji, a przy okazji pomaga zwalczyć lukę płacową – komentuje Magdalena Gawłowska-Bujok, COO w No Fluff Jobs.
Najwięcej badanych specjalistek IT deklaruje, że miesięcznie zarabia 4,4-6,6 tys. zł netto lub 6,6-8,8 tys. zł netto – po 18,6 proc. Między 8,8 tys. a 11 tys. zł netto zarabia 15,1 proc. respondentek. Poniżej 4,4 tys. zł netto zarabia 10,1 proc., a powyżej 22 tys. zł netto – 6,7 proc.
Miniony rok w branży IT pełen był turbulencji, a niepewna sytuacja utrzymuje się dłużej niż ta z czasów pandemii. Kobiety cenią sobie stabilizację i poczucie bezpieczeństwa w miejscu pracy, nie dziwi więc fakt, że w 2023 roku specjalistki IT rzadziej decydowały się na zmianę pracy – 32,9 proc. respondentek w porównaniu do 42,01 proc. w 2022 roku. Niezmiennie od lat kobiety szukają nowego zatrudnienia dla lepszych zarobków oraz możliwości rozwoju, co powinno stanowić sygnał dla pracodawców i pracodawczyń, by rozwijać ścieżki kariery i mądrze planować budżety szkoleniowe – dodaje Magdalena Gawłowska-Bujok, COO w No Fluff Jobs.
Specjalistki IT zmieniają pracę ze względu na zarobki i możliwości rozwoju
Najczęstszym powodem tej zmiany była możliwość uzyskania wyższych zarobków (51,3 proc. odpowiedzi). W dalszej kolejności badane wskazywały lepsze możliwości rozwoju (46,2 proc.), nieotrzymanie podwyżki lub jej niezadowalającą wysokość (30,7 proc.) i bardziej odpowiadającą im kulturę organizacyjną w nowym miejscu (29,8 proc.) W przypadku 11,3 proc. powodem było zwolnienie z dotychczasowej pracy.