Sztuczna inteligencja to wciąż temat, który budzi wiele emocji. Przeprowadza się liczne badania dotyczące jej wpływu na nasze życie zawodowe i prywatne, spekuluje na temat jej rozwoju i zastosowań, prowadzi panele i dyskusje szeroko publikowane w mediach. Ale czy Polacy wiedzą czym tak naprawdę jest sztuczna inteligencja? Jak rozumiemy to pojęcie? Czy wiemy czym różni się od automatyzacji?
Instytut Badań Pollster zadał te pytania w swoim badaniu dotyczącym technologii AI.
Badanie przeprowadzono w czerwcu 2023 roku na Panelu Badawczym ReaktorOpinii.pl na próbie 1077 Polaków w wieku 15+.
AI, SI – skróty (nie) powszechne
Większość respondentów spotkała się z terminem sztucznej inteligencji – odpowiedź twierdzącą wskazało 94% badanych.
Jednak powszechnie używane skróty – AI (od angielskiego artificial intelligence) oraz polski odpowiednik – SI, są już znacznie mniej rozpoznawalne. Ze skrótem AI spotykała się jedynie blisko połowa badanych, a z rodzimym SI zaledwie 28%.
Gdzie spotykamy się z pojęciem sztucznej inteligencji?
Źródłem znajomości pojęcia sztuczna inteligencja są zdecydowanie najczęściej telewizyjne programy oraz serwisy informacyjne, a także publikacje w Internecie.
Co ciekawe, istotnym źródłem kontaktu są też filmy science fiction – wskazał je co trzeci badany Polak 15+. Podobnie często wymienianym miejscem styczności z tematyką sztucznej inteligencji jest You Tube.
Aż 94% Polaków deklaruje, że zetknęło się z pojęciem sztucznej inteligencji. Dowiadują się o niej przede wszystkim z różnego rodzaju programów w telewizji czy z materiałów znajdowanych w internecie – czemu niewątpliwie sprzyja hype, jaki towarzyszy temu terminowi w ostatnim czasie – podsumowuje Ewa Kubica-Ścieszko, Dyrektor Zarządzająca Instytutu Badań Pollster. – Co ciekawe, dla 1/3 społeczeństwa wciąż jest to pojęcie znane głównie z filmów i książek science-fiction. Tymczasem sztuczna inteligencja to już nie tylko literacka czy filmowa wizja, to niezwykle fascynująca część naszej codzienności, nowy rozdział w rozwoju technologii, który pisze się na naszych oczach i którego wpływ na nasze życie w przyszłości aktualnie trudno jest oszacować. To może budzić niepewność i obawy – co zresztą pokazują wszystkie badania, jakie są aktualnie w tym temacie prowadzone. Warto zatem próbować oswajać się z AI, poznawać jej możliwe zastosowania, w świadomy sposób korzystać z niej na co dzień. To chyba najlepsza recepta na to, by odczarować czarną wizję rodem z filmów science-fiction i zacząć budować opartą na własnym doświadczeniu wiedzę.
Z czym nam się kojarzy AI?
Badani zostali poproszeni, aby spontanicznie wpisać określenia, z którymi kojarzy im się sztuczna inteligencja. Najczęściej łączona była ona z robotami, z czymś myślącym i inteligentnym oraz z zastępowaniem człowieka. Natomiast kiedy ankietowani mieli wybrać spośród zaproponowanych haseł te, które są według nich są związane ze sztuczną inteligencją, niemal ¾ z nich wskazała robotykę i programowanie. Najrzadziej sztuczna inteligencja budzi skojarzenia ze statystyką oraz z big data.
W powszechnym rozumieniu terminu sztucznej inteligencji wydaje się, że ludzie mylą ją z automatyzacją – mówi Bartosz Sajniak, Szef działu Data Science Instytutu Badań Pollster. – Może wynikać to między innymi z miejsc, z których czerpią wiedzę na temat AI – w dużej mierze są to materiały science fiction, m.in. filmy, książki czy ogólnie telewizja. Tymczasem automatyzacja (w zależności od definicji) jest z nami w zasadzie od dziesiątek lat, wszelkie maszyny czy roboty pomimo, że mogą wykazywać ślady inteligencji i wykorzystywać algorytmy AI to zazwyczaj tego nie robią. Powód jest prosty – z reguły są tam używane tak zwane algorytmy deterministyczne, czyli takie, które pozwalają ich twórcom zaplanować od początku do końca jak dana maszyna się zachowa. Jest to oczywiście przydatna własność między innymi w fabrykach czy produkcji. Algorytmy AI z kolei są w pewnym sensie stochastyczne, czyli losowe – dosłownie opierają się na statystyce i danych, którymi konkretna architektura została nakarmiona. Dzięki temu są w stanie generować bardziej kreatywne rozwiązania (na przykład w postaci tekstu czy obrazu) ale również wyciągać wnioski, np. „skoro dany egzemplarz jest zbliżony do tysiąca innych, które widziałem to z dużym prawdopodobieństwem należy do tej samej klasy”. Takie algorytmy uczą się – choć mniej efektywnie – podobnie jak ludzie.
________________________________________
O badaniu:
Informacje pochodzą z badania dotyczącego sztucznej inteligencji przeprowadzonego w dniach 23.05-02.06.2023 roku na próbie 1077 respondentów (uczestników panelu badawczego ReaktorOpinii.pl). Próba była reprezentatywna pod względem struktury dla populacji Polaków w wieku 15+ pod względem: płci, wieku, wykształcenia, wielkości miejscowości i regionu.
