Maksymalnie co trzecia osoba pracująca w tym sektorze to kobieta. Jednocześnie badania PwC wskazują, że to o kobiety trwa największa walka. Mają być „społecznie włączone” do branż związanych z IT. Dlaczego? Bo ciągle chcą się rozwijać, i choć częściej proszą o awans niż mężczyźni, to jednak jako uzasadnienie wskazują nowe zdobyte umiejętności – zarówno twarde jak i kompetencje miękkie.
Kilka faktów na początek. Mniej niż jedna trzecia pracowników sektora technologicznego na całym świecie to kobiety, a w przypadku pracowników zajmujących się sztuczną inteligencją odsetek ten spada do zaledwie 22%. Co równie niepokojące, kobiety stanowią jedynie 28% absolwentów studiów inżynierskich. Tak wynika z marcowego raportu analityków PwC.
Dlaczego to ma znaczenie? Kariera zawodowa w obszarach STEM (naukach ścisłych, technologii, inżynierii i matematyce) ma przełożenie na bezpieczeństwo finansowe kobiet. To szybko rozwijające się obszary, których wpływ na wiele aspektów naszego życia, może doprowadzić do utraty pracy ludzi, którzy są poza branżą innowacji.
– Nie ma żadnych dowodów naukowych ani statystycznych, które potwierdzają, że mężczyźni są lepsi w którejkolwiek obszarze tzw. STEM od kobiet. Umiejętności te zależą od indywidualnych zdolności, doświadczenia, nauki i zaangażowania danej osoby, niezależnie od jej płci – mówi Jarūnė Preikšaitė, CEO Women Go Tech, firmy która w Polsce przeprowadza kursy ułatwiające wejście kobietom w świat IT. W swoim portfolio ma choćby kurs mentorski, na który zapisy zaczynają się 17 kwietnia. Podczas co najmniej 12 godzin rozmów z uznanym specjalistą uczestniczki kursu mogą uzyskać wskazówki dotyczące kariery, cenne spostrzeżenia branżowe i porady, które pomogą zdobyć pracę lub awans.
Świat IT – tam najbardziej „włączamy” kobiety
Statystyki dla Polski również są fatalne. Co prawda coraz większą część słuchaczy na Politechnikach stanowią studentki, ale nadal daleko jest to ideału. Raport za rok 2022 „Kobiety na Politechnikach”, opracowany przez Państwowy Instytut Badawczy, pokazuje, że na kierunkach technicznych kształci się obecnie 35% studentek. Jednak proporcje są różne na konkretnych kierunkach – przykładowo na elektrotechnice i automatyce oraz informatyce i elektronice jest tylko 6% kobiet. Na wszystkich kierunkach informatycznych odsetek ten wynosi zaledwie 16%. Przekłada się to później na zatrudnienie. W Polsce w sektorze IT pracuje niewiele ponad 15% kobiet i jest to jeden z najniższych wskaźników w Europie. Ponadto większość z nich pracuje jako testerki czy projekt managerki, bardzo mało zaś jako programistki.
Jednak z szerokiej analizy PwC płyną też bardzo ciekawe informacje o kobietach w branżach technologicznych. Pomimo pracy w sektorze zdominowanym przez mężczyzn, kobiety w sektorze STEM, to grupa pracowników, która odczuwa najsilniejszy tzw. wpływ włączenia społecznego w miejscu pracy w porównaniu z kobietami z 25 innych branż.
– Włączenie społeczne w innowacjach to działania na rzecz dostępu do edukacji, usług zdrowotnych, możliwości zatrudnienia, mieszkania, bezpieczeństwa itp. w społeczeństwie. Dotyczy wszystkich bez względu na ich pochodzenie, religię, orientację seksualną, zdolności intelektualne, płeć czy sytuację materialną. Kobiety poprzez wcześniejsze wykluczenia oparte na mitach, są dziś najmocniej zachęcane do wchodzenia do branż STEM. Ich brak bowiem źle wpływa na dalszy rozwój sektora – mówi Jarūnė Preikšaitė, CEO Women Go Tech i odpowiada dlaczego:
– Ważne jest, aby doceniać różnorodność i odmienne perspektywy, które kobiety przynoszą do świata nowych technologii. Sektor IT korzysta nie tylko z umiejętności twardych oraz miękkich wnoszonych przez kobiety, ale też pomysłów i spojrzeń czy interpretacji, które mogą przyczynić się do tworzenia lepszego oprogramowania i innowacji – wyjaśnia ekspertka Women Go Tech.
Kobieta w branży technologicznej? Jest ambitna i pewna siebie
Trudności, które musi pokonać kobieta w drodze do swojej pierwszej pracy w sektorze STEM powoduje, że wyróżniają się także pod innymi względami. W porównaniu do respondentów z innych sektorów, osoby pracujące w branży technologicznej są o 18 punktów procentowych bardziej skłonne prosić o awans. Co jeszcze bardziej uderzające, kobiety pracujące w tym sektorze są w tym aspekcie pewniejsze siebie od mężczyzn. Choć różnica jest niewielka, bo wynosi zaledwie jeden punkt procentowy, ale to kobiety w zawodach STEM częściej chcą pracować na wyższych stanowiskach. W innych sektorach – według PwC – różnica wynosi aż ok. dziesięciu procent na korzyść „męskich ambicji”. Czym może skutkować brak awansu? Kobiety pracujące w branży technologicznej o sześć punktów procentowych częściej niż średnia światowa deklarują, że planują zmienić pracodawcę w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Jednocześnie mają również wyższe wyniki w zakresie satysfakcji z pracy niż mężczyźni w swojej branży – 66% w porównaniu z 63%.
Jednak awans nie jest – zdaniem kobiet – powinnością tylko dlatego, że przepracowały jakiś czas w organizacji. Te zdobywające doświadczenie w branży technologicznej koncentrują się na budowaniu własnej kariery poprzez aktywne poszukiwanie możliwości uczenia się i rozwijania nowych umiejętności (65% w porównaniu do 57% w innych zawodach) oraz zdecydowanie częściej same zwracają się o opinie przełożonych, które można wykorzystać w celu poprawy własnych wyników (62% w porównaniu z 52%).
– Kobiety w sektorach STEM są ambitne i ciągle dążą do pogłębiania swojej wiedzy. Tak jakby już na starcie czuły, że muszą wszystkim coś udowodnić. Z jednej strony musimy dążyć do ściągnięcia tej presji z ich barków, ale samo nastawienie na rozwój musi cieszyć pracodawców z branż, w których nie ma mowy o przestoju, bo ciągle coś się zmienia. Ważne jest też to, żeby firmy nie zostawiały kobiet samych w ich dążeniach – podkreśla Jarūnė Preikšaitė.
Według niej mentoring kobiet w branży technologicznej ma ogromne znaczenie dla budowania silnych, kompetentnych i różnorodnych zespołów, co przyczynia się do innowacyjności i postępu w tej dynamicznej dziedzinie. – Wsparcie i rozwój inicjatyw mentoringowych powinny być priorytetem, aby umożliwić kobietom udane wejście i rozwój w branży technologicznej – podsumowuje CEO organizacji non-profit Women Go Tech.
