Osoby prowadzące działalność gospodarczą zapłacą w 2025 roku znacznie wyższe składki ZUS. Składki na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców wzrosną do 1773,96 zł miesięcznie (bez składki zdrowotnej). To o 173,64 zł więcej niż w 2024 roku. Oznacza to, że w skali całego 2025 r. przedsiębiorcy zapłacą 2 083,68 zł więcej składek ZUS niż w obecnym 2024 r.
Aby odpowiedzieć na pytanie, kiedy wprowadzono obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców w Polsce, należy sięgnąć do 1965 r. W 1965 r. powstał zespół Czerwone Gitary, w kawiarni Nowy Świat w Warszawie zainaugurował działalność Kabaret Dudek, p. Jacek Kuroń i p. Karol Modzelewski opublikowali list otwarty do członków PZPR, wystrzelono pierwszą polską rakietę meteorologiczną Meteor, Irena Kirszenstein-Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 22,7 s., otwarto Rondo ONZ w Warszawie, Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Wojna domowa w reżyserii Jerzego Gruzy, podpisano umowę licencyjną z Fiatem na produkcję w kraju modelu 125p, to tylko niektóre wydarzenia wpisujące się w historię Polski. Było także jeszcze jedno wydarzenie, którego skutki odczuwamy do dziś, a konkretnie przedsiębiorcy. W 2025 r. minie 60 lat od wprowadzenia obowiązku płacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez przedsiębiorców – informuje Dr n. pr. Marek Woch Ekspert Centrum Legislacji Federacji Przedsiebiorcy.pl
Od rzemieślników do przedsiębiorców: wiek ubezpieczeń społecznych w Polsce
Podróż przez historię zabezpieczenia społecznego w Polsce ujawnia fascynującą ewolucję deklaracji ideologicznej – od ochrony dla osób prowadzących działalność na własny rachunek, do prozy życia przedsiębiorców, dla których opłacanie składek na ubezpieczenia społecznie, kiedy nie mają dochodów, jest nie do przyjęcia, a także faktu, że odłożonych pieniędzy rodzina nie dziedziczy, a długi w ZUS i owszem. Korzenie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych dla przedsiębiorców sięgają połowy XX wieku, kiedy to po raz pierwszy wprowadzono ustawodawstwo mające na celu tzw. ochronę rzemieślników i ich rodzin.
Początki
Okres powojenny w Polsce miał charakteryzować się budową kompleksowego systemu zabezpieczenia społecznego. Jednak osoby prowadzące działalność na własny rachunek, takie jak rzemieślnicy i właściciele małych firm, były początkowo wykluczone z wielu tych świadczeń. Aby wypełnić tę lukę, uchwalono w latach 60. XX wieku specjalne przepisy rozszerzające zasięg ubezpieczeń społecznych na te grupy.
Rozszerzanie zasięgu
Na przestrzeni dziesięcioleci zakres ubezpieczeń społecznych dla osób prowadzących działalność na własny rachunek stopniowo się rozszerzał. Początkowo skupiając się na rzemieślnikach, obejmował później szerszy zakres zawodów, takich jak sklepikarze, taksówkarze i rybacy. Wraz z rozwojem polskiej gospodarki ewoluował również system zabezpieczenia społecznego, z wprowadzaniem nowych regulacji dostosowanych do zmieniających się potrzeb osób prowadzących działalność na własny rachunek. W jednym nie zmieniło się jednak wiele, nadal przedsiębiorcy muszą płacić nawet, jak nie zarabiają.
Kluczowe etapy
- Lata 60. XX wieku: Wprowadzenie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych dla rzemieślników stanowiło znaczący punkt zwrotny.
- Lata 70. XX wieku: Zasięg ubezpieczeń został rozszerzony na różne grupy osób prowadzących działalność na własny rachunek, w tym osoby świadczące usługi oraz rybaków.
- Lata 80. XX wieku: Reformy gospodarcze lat 80. XX wieku doprowadziły do dalszych zmian w systemie zabezpieczenia społecznego dla osób prowadzących działalność na własny rachunek.
- Początek lat 90. XX wieku: Wraz z upadkiem tzw. realnego socjalizmu i przejściem do gospodarki rynkowej system zabezpieczenia społecznego przeszedł przebudowę. Koncepcja „osoby prowadzącej działalność na własny rachunek” została zredefiniowana, aby objąć szerszy zakres działalności gospodarczej, a stawki i podstawy składek zostały dostosowane do nowych realiów gospodarczych. W jednym nie zmieniło się jednak wiele, nadal przedsiębiorcy muszą płacić nawet, jak nie zarabiają.
Przykre dziedzictwo i perspektywy na przyszłość
Ewolucja ubezpieczeń społecznych dla osób prowadzących działalność na własny rachunek w Polsce stanowi świadectwo zaangażowania kraju w zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego wszystkim obywatelom lub społecznego jak uważają niektórzy. Tyle teoria. Chociaż konkretne przepisy i stawki składek uległy zmianie na przestrzeni czasu, podstawowa zasada zapewnienia odpowiedniej ochrony osobom pracującym na własny rachunek pozostała niezmienna, a także to, że, nadal przedsiębiorcy muszą płacić nawet, jak nie zarabiają.
Kluczowe wnioski:
Obecny system zabezpieczenia społecznego dla osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce wymaga gruntownej reformy. Ogólnopolska Federacja Przedsiębiorców i Pracodawców Przedsiebiorcy.pl postuluje, aby nowy system uwzględniał w równym stopniu interesy zarówno przedsiębiorców i ich rodzin, jak i państwa, czyli:
- Konieczność redefinicji: System zabezpieczenia społecznego dla przedsiębiorców jest przestarzały i nie odpowiada współczesnym wyzwaniom gospodarczym.
- Równowaga interesów: Nowy system powinien być bardziej zrównoważony, uwzględniając potrzeby zarówno przedsiębiorców i ich rodzin, jak i państwa.
- Współpraca z przedsiębiorcami: Federacja proponuje aktywne zaangażowanie przedsiębiorców w proces tworzenia nowego systemu.
- Wsparcie dla przedsiębiorców: Federacja oferuje pomoc w zakresie poruszania się po złożonym systemie ubezpieczeń społecznych oraz analizuje skutki różnych polityk gospodarczych dla przedsiębiorców.
- Współpraca legislacyjna: Federacja jest otwarta na współpracę z organami ustawodawczymi w celu wprowadzenia korzystnych zmian w przepisach dotyczących przedsiębiorców.