Globalna cyfryzacja i sztuczna inteligencja to obecnie jedne z najważniejszych trendów w dziedzinie technologicznej. Jednakże, jak zauważają eksperci z różnych dziedzin, istnieje ważne pytanie dotyczące balansu między technologią, która pomaga, a technologią, która zastępuje. Czy postęp technologiczny jest jedynie sposobem na przyspieszenie procesów i zmniejszenie kosztów, czy może on także służyć ratowaniu naszej planety? Odpowiedzi szukano podczas IV Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego TOGETAIR 2023
Jak podkreśla Justyna Duszyńska, koordynator Grupy Badawczej Transformacja Cyfrowa w Sieci Badawczej Łukasiewicz – ORGMASZ, rozwiązania cyfrowe dają nam ogromne możliwości. Sztuczna inteligencja jest jednym z narzędzi, które pozwala na gromadzenie i przetwarzanie danych, a w oparciu o te dane możemy podejmować bardziej racjonalne decyzje, co ma kluczowe znaczenie w kwestii ochrony klimatu.
Prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS, zwraca uwagę na fakt, że postęp cyfryzacyjny jest czymś fantastycznym z punktu widzenia rozwoju państwa i jego obywateli. W ramach reformy wprowadzonej w ZUS w 2018 roku udało się odejść od papierowych dokumentów i stworzyć platformę cyfrową, co umożliwiło przyspieszenie procesów i przekonanie lekarzy do pracy w formie elektronicznej.
Z kolei Antoni Rytel, wicedyrektor Programu GovTech Polska, który niestety nie był obecny podczas dyskusji, zauważa, że sztuczna inteligencja i technologie cyfrowe mogą być użyteczne w różnych obszarach, na przykład w rolnictwie czy zarządzaniu wodą. Dzięki nim możemy dokładniej przewidywać skutki zmian klimatu i podejmować odpowiednie działania.
Marta Gromada, kierowniczka zespołu konfekcjonowania danych w NASK, z kolei zauważa, że technologia może pomóc w pracy ludzi, a nie zastępować ich. Komputery mogą wykonywać pewne zadania, co pozwala pracownikom na skupienie się na bardziej kreatywnych i wartościowych zadaniach.
Weronika Czaplewska, wiceprezeska zarządu Envirly, podsumowuje dyskusję, zwracając uwagę na to, że technologia jest narzędziem, które można wykorzystać w różnych dziedzinach, ale nigdy nie powinno się traktować jej jako zastępcy dla człowieka. To przede wszystkim przenoszenie ludzi w inne obszary działań, a nie zastępowanie ich przez maszyny.
Czy za bardzo polegamy na technologii?
W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie życie bez technologii. Urządzenia mobilne, internet, sztuczna inteligencja, blockchain – to tylko niektóre z wielu nowoczesnych narzędzi, które w ostatnich latach zdominowały nasze życie. Jednak, czy zbyt wiele od nich zależy? Czy technologia stała się naszym panem, a my – jej niewolnikami?
Jak zauważa Anna Duszyńska, ekspert ds. nowych technologii, w dużej mierze jesteśmy już zarządzani przez algorytmy. Powinniśmy korzystać z technologii, ale jednocześnie zastanowić się, jak to wykorzystamy, jak sami żyjemy i w jakiej relacji technologia pozostaje z człowiekiem. Nie powinniśmy przerzucać całej odpowiedzialności na narzędzia, ale podejść do nich z rozwagą i wiedzą.
Marta Gromada z NASK podkreśla, że zaufanie do narzędzi i kwestie etyczne są bardzo ważne. Oczywiście, rozwiązania technologiczne są bardzo przydatne i usprawniają wiele aspektów życia, ale nie możemy zapominać o długofalowych efektach tych działań. Nie powinniśmy też przerzucać odpowiedzialności na użytkownika, a raczej działać odpowiedzialnie i z głową.
Bezpieczeństwo to kluczowa kwestia, która powinna towarzyszyć nam przy korzystaniu z technologii. Duszyńska podkreśla, że dzisiaj bezpieczeństwo to nie tylko kwestia użytkowania urządzeń czy oprogramowania, ale także kwestia środowiska. Musimy zastanowić się, jak technologia może nam pomóc w osiąganiu celów ekologicznych i jak możemy minimalizować jej wpływ na środowisko.
Temat śladu węglowego to dla wielu wciąż temat science fiction, jak zauważa Weronika Czaplewska, ale zmienia się to stopniowo. Wiele firm już teraz stara się oszczędzać energię i myśleć o każdej swojej codziennej czynności. Regulacje dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych są wprowadzane na całym świecie i to jest dobry kierunek dla biznesu. Potrzebujemy jednak czasu, aby technologie stały się bardziej ekonomiczne i ekologiczne.
Niestety, technologia może być również narzędziem dezinformacji i manipulacji. Jak zauważa Marta Gromada, każdy, kto chce przykryć jakiś temat czy wywołać konflikt, może wykorzystać nowoczesne narzędzia, takie jak deep fake, do manipulacji informacją.
Te zagrożenia są rzeczywiście realne i wymagają podejmowania odpowiednich działań, takich jak regulacje i edukacja. Bez tych działań możemy narazić się na manipulację informacją, a także na wiele innych niebezpieczeństw związanych z nadużyciami technologicznymi.
Dlatego tak ważne jest, aby korzystać z technologii z umiarem i zastanawiać się, jak możemy ją wykorzystać w sposób pozytywny dla nas samych, ale także dla środowiska i społeczeństwa. Potrzebujemy także odpowiednich regulacji, które będą chroniły nas przed zagrożeniami związanymi z technologią i zapewniły bezpieczeństwo naszych danych.
Jak podkreśla Marta Gromada z NASK, nie możemy też przerzucać odpowiedzialności na użytkownika. Odpowiedzialność za wykorzystanie technologii i jej wpływ na nasze życie spoczywa na nas wszystkich – użytkownikach, producentach i rządzach.
Technologia ma wiele zalet i może nam pomóc w wielu aspektach życia, ale musimy pamiętać o tym, że to my decydujemy jak ją wykorzystamy. Bez odpowiedzialnego podejścia i działań zapewnienia bezpieczeństwa, możemy narazić się na niebezpieczeństwa, które mogą wpłynąć na nasze życie i nasze otoczenie.
