Czynsz najmu należy płacić na czas – uważają najemcy w Polsce. Jednocześnie niemal co drugi przyznaje, że zdarzyło mu się spóźnić z płatnością.
- W hierarchii opłat czynsz najmu jest dla Polaków priorytetem – przed rachunkami za media czy ratą kredytu. Zdecydowana większość najemców (94 proc.) zgadza się ze stwierdzeniem, że czynsz za najem należy zawsze płacić. Trzech na czterech uważa, że niepłacenie czynszu w terminie jest złą praktyką i świadczy o nieuczciwości najemcy – wynika z badania przeprowadzonego przez Politykę Insight i simpl.rent.
- Jednak aż 45 proc. najemców w Polsce przyznaje, że zdarzyło im się nie zapłacić czynszu na czas. Choć dla zdecydowanej większości miało to charakter incydentalny, niemal co piąty najemca (18 proc.) nie zdążył z płatnością wielokrotnie. Co więcej, dla zdecydowanej większości respondentów (84 proc.) jednorazowe opóźnienie w płatności jest wybaczalne.
- Powody, które zdaniem najemców mogą uzasadnić opóźnienie płatności za najem mieszkania to w większości wyjątkowe, bardzo stresujące wydarzenia dotyczące ich samych lub ich bliskich, ale także kwestia relacji z wynajmującym. Dla jednej czwartej ankietowanych (25%) niedotrzymywanie terminów przez wynajmującego to wystarczający powód, aby spóźnić się z płatnością za najem.
„Moralność płatnicza najemców i najemczyń w Polsce” to pierwsze opracowanie dotyczące podejścia najemców do płatności czynszów najmu. Raport przygotowany przez Politykę Insight i simpl.rent, polsko-brytyjski start-up oferujący narzędzia do weryfikacji najemców, powstał na podstawie badania ilościowego przeprowadzonego na próbie ponad pięciuset najemców. Jak najemcy postrzegają kwestię płatności czynszu najmu i jak ich moralność płatnicza wpływa na ekosystem najmu?
– Transakcje na rynku najmu, mimo że o niższej wartości niż te na rynku sprzedaży nieruchomości, wciąż opiewają na znaczące kwoty, które sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie. Zachowania najemców mają zatem istotny wpływ na stabilność finansową wynajmujących oraz na cały ekosystem rynku najmu, w tym na podaż mieszkań i aktywność inwestujących w nieruchomości na wynajem – mówi Piotr Pajda, założyciel simpl.rent.
Na skróty:
Należy płacić, ale można się spóźnić
Z badania wynika, że w teorii najemcy w Polsce cechują się stosunkowo wysoką moralnością płatniczą – są zdecydowani, że czynsz należy płacić na czas. Aż trzech na czterech respondentów uważa bowiem, że niepłacenie czynszu w terminie jest złą praktyką i świadczy o nieuczciwości. Jednak to sfera deklaracji. Niemal co drugi najemca przyznaje jednocześnie, że zdarza mu się nie płacić na czas. W większości przypadków ma to charakter incydentalny, jednak co piąta zapytana osoba (18 proc.) twierdzi, że nie zdążyła z płatnością nawet kilka razy.
Co prawda, ponad połowa osób (55 proc.) zadeklarowała, że dotychczasowe opóźnienia w płatnościach nie trwały dłużej niż tydzień, to jednak nawet co trzeci (36 proc.) najemca spóźnił się z płaceniem nawet o miesiąc. Opóźnienie ponad miesiąc było udziałem co dziesiątej osoby spośród spóźniających się z płatnością.
Można się spóźnić, ale trzeba mieć uzasadnienie
Dla zdecydowanej większości (84 proc.) najemców w Polsce jednorazowe opóźnienie jest wybaczalne. Powinno być jednak dobrze uzasadnione. Za dobre uzasadnienie istotna część zapytanych uznaje wyjątkowe, nierzadko bardzo stresujące wydarzenia dotyczące ich samych lub bliskich, takie jak: utrata pracy lub źródła dochodu (64 proc.), wydatki związane ze zdrowiem własnym lub członka rodziny (49 proc.) bądź nagły wydatek wymagający niezbędnego pokrycia, np. awaria samochodu czy komputera (37 proc.). W badaniu widać także rosnące znaczenie czworonożnych członków rodziny – wydatki na pupila to uzasadniony powód opóźnień w płatności za najem dla co dziesiątego najemcy (10 proc.). Co istotne, ankietowani tym częściej są skłonni do spóźnienia się z opłaceniem czynszu, im większą część ich dochodu pochłania pokrycie najmu. Niespodziewane wydatki bardziej zagrażają ich płynności finansowej.
– Z badania wynika, że niski standard wynajmowanego mieszkania nie jest uznawany za dopuszczalne uzasadnienie niepłacenia czynszu na czas. Jednak relatywnie często za usprawiedliwienie niepłacenia czynszu w Polsce przyjmowane jest złe zachowanie wynajmującego, który na przykład nie dotrzymuje uzgodnionych terminów w kwestii niezbędnych napraw w mieszkaniu lub w częściach wspólnych. To pokazuje jak istotne z punktu widzenia relacji pomiędzy najemcą i wynajmującym – także w tak podstawowym wymiarze obejmującym płatność czynszu najmu – jest wzajemne zaufanie – zauważa dr hab. Adam Czerniak, dyrektor ds. Badań w Polityce Insight.
Wysokie morale to stabilny rynek najmu
Z raportu wynika, że niepewność wobec wynajmujących jest skorelowana ze standardem moralności płatniczej – im większa nieufność, tym niższe morale. To dlatego wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa najemców i najemczyń w relacjach z wynajmującym może pozytywnie kształtować ich moralność płatniczą, a co za tym idzie tworzyć pozytywne warunki do stabilizacji rynku najmu.
– Wprowadziliśmy standard weryfikacji najemców – Certyfikat Najemcy, który z jednej strony zapewnia ochronę prywatności danych finansowych najemców, a z drugiej umożliwia wynajmującym podejmowanie świadomych decyzji w oparciu o rzetelne informacje na temat wiarygodności potencjalnych klientów. Jako pierwsi – we współpracy z PZU wprowadziliśmy na rynek ubezpieczenie płatności czynszu. Nie bez powodu zatem dziś również jako pierwsi otwieramy debatę na temat moralności płatniczej najemców. Wiedza o tym, jak możemy zwiększyć poczucie bezpieczeństwa dla obu stron w relacji najemca-wynajmujący jest podstawą do poszukiwania skutecznych rozwiązań – podsumowuje Piotr Pajda.
O badaniu: Badanie ilościowe w grupie 506 najemców i najemczyń przeprowadziła pracownia WiseRabbit na zlecenie Polityki Insight i simpl.rent.
