AICPA & CIMA, które wspólnie tworzą Association of International Certified Professional Accountants, opublikowały we współpracy z PwC raport pod tytułem Finance and the Great Reshuffle. Na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród 270 specjalistów zatrudnionych w dużych organizacjach, głównie w obszarze controllingu, raportowania, planowania i analizy finansowej (FP&A) lub księgowości, raport analizuje zmieniający się rynek pracy w branży finansowej w Europie Środkowo-Wschodniej.
Badanie dowodzi, że specjaliści z dziedziny finansów coraz częściej zmieniają pracę i odczuwają potrzebę zdobywania nowych umiejętności oraz dostosowywania się do współczesnego świata biznesu. Prawie jedna czwarta ankietowanych przez nas osób (24 proc.) twierdzi, że chce zmienić pracę w ciągu roku, natomiast kolejne 29 proc. nie wyklucza takiej możliwości. Utrata połowy pracowników działu finansowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy stanowiłaby dla firm poważne wyzwanie operacyjne. Co więcej, ponad połowa respondentów (52%) odnotowuje wzrost rotacji pracowników w swoich organizacjach, a 54% uważa, że znalezienie nowej pracy jest łatwe lub bardzo łatwe.
Z badania wynika, że zmiany zachodzące w organizacjach, przeprojektowywanie procesów, nowe narzędzia IT oraz zmiana podejścia w kierunku tworzenia większej wartości dodanej skutkują zwiększonym zainteresowaniem pracowników rozwojem zawodowym. Dla 63% respondentów awans i rozwój kariery są również główną motywacją do zmiany pracy (drugim w kolejności najczęściej wymienianym powodem jest chęć otrzymania większego wynagrodzenia, a trzecim – brak poczucia celu). Przy czym brak poczucia sensu, spełnienia czy możliwości na podnoszenie kwalifikacji okazuje się pewniejszym prognostykiem chęci zmiany pracy niż wypalenie zawodowe czy brak podwyżki. Wśród osób, które czują się spełnione zawodowo, tylko jedna na sześć planuje znaleźć nową pracę.
Inne kluczowe wnioski:
- 71% ankietowanych osób było świadkami zakrojonych na dużą skalę transformacji w firmach, w których pracują – głównie w sektorze usług biznesowych i technologii.
- Aż 83% respondentów twierdzi, że zdolność do szybkiego nabywania nowych kompetencji jest najważniejszą umiejętnością miękką. Kolejną najczęściej wymienianą umiejętnością jest analityczne myślenie (81%) i zdolność do radzenia sobie ze złożonością/niejednoznacznością (80%).
- Wśród kompetencji cyfrowych najwyższym uznaniem respondentów cieszą się: znajomość narzędzi do wizualizacji danych (82%), Artificial Intelligence (AI)/uczenie maszynowe (81%) i systemy zarządzania bazami danych (67%).
- Znaczna część ankietowanych osób wskazała, że odczuwa objawy wypalenia zawodowego. Najczęściej wspominali o tym liderzy zespołów (51%).
Jakub Bejnarowicz, Dyrektor Regionalny na Europę, AICPA & CIMA, mówi:
„Zjawisko związanie z wielkimi przetasowaniami w firmach (ang. Great Reshuffle) niesie ze sobą istotne zagrożenia i pracodawcy powinni wyciągnąć daleko idące wnioski z naszego badania. Aby wznieść wydajność biznesową na wyższy poziom potrzebni są odpowiedni ludzie — najcenniejszy zasób strategiczny w organizacjach. Szczególnie, gdy konkurencja o talenty staje się z roku na rok coraz ostrzejsza. Jak wskazuje nasz raport, pracownicy potrzebują mieć możliwość wprowadzania innowacji i optymalizacji rutynowych zadań. Zespoły finansowe muszą zostać wyposażone w umiejętności niezbędne do funkcjonowania w szybko zmieniającej się rzeczywistości. A firmy powinny stworzyć poczucie przynależności i spełnienia, jeśli chcą zatrzymać uzdolnionych pracowników i napędzać rozwój swoich organizacji.”
Mariusz Dziurdzia, Partner PwC Polska, Lider Clients & Markets, mówi:
„Zbudowanie odpowiedniego i efektywnego zespołu finansowego to obecnie wyzwanie dla większości CFO. Specjaliści od finansów chcą rozwijać swoją karierę i szeroko wykorzystywać swoją wiedzę finansową. Niemniej jednak, głębsza analiza wyników badania pozwoliła odkryć, że najważniejszym czynnikiem, zachęcającym pracowników do pozostania w obecnym miejscu pracy, jest poczucie sprawczości, które wzmacnia zaangażowanie i przekonanie, że wykonywane zadania mają znaczenie.
Tempo zmian jest zawrotne. Również pracownicy finansowi odczuwają jego presję. Transformacja technologiczna, nowe modele pracy, ale też inne oczekiwania biznesowe przełożonych i współpracowników. Finansiści zdają sobie sprawę, że nieuchronnie zbliża się koniec czasów, kiedy w głównej mierze byli odpowiedzialni za obsługę działań transakcyjnych. Na znaczeniu zyskuje umiejętność analizy danych i dostarczanie informacji o stanie biznesu. Dla CFO oznacza to konieczność stosowania nowych metod budowania i rozwoju zespołów. Stare podejście za chwilę nie będzie już działać. Dlatego inwestycje w nowe technologie muszą iść w parze z inwestycjami w ludzi poprzez poszerzanie ich umiejętności.”
Raport Finance and the Great Reshuffle zawiera następujące zalecenia dla pracodawców dotyczące tego, jak poradzić sobie z narastającymi zmianami na rynku pracy i jak złagodzić ich wpływ na organizacje:
- Przygotowanie się na rotację pracowników – dzisiejszy „rynek pracownika” zwiększa konkurencję w zakresie pozyskiwania i utrzymywania talentów. Firmy powinny skupić się na budowaniu swojej marki jako dobrego pracodawcy, oferować atrakcyjne pakiety wynagrodzeń i świadczeń, zapewnić możliwości rozwoju i elastyczność w zakresie organizacji pracy, a także przyjąć indywidualne podejście do procesu wdrożenia nowych pracowników w firmie (ang. onboarding).
- Stworzenie bezpiecznego środowiska pracy i zapewnienie komfortu psychicznego – pracownicy zgłaszali objawy wypalenia zawodowego z powodu przepracowania lub presji związanej z wielkoskalowymi transformacjami w firmach. Aby utrzymać lub zwiększyć zaangażowanie pracowników, organizacje muszą umieć godzić transformację z ich komfortem psychicznym.
- Zapewnienie poczucia sensu i spełnienia – prawdopodobieństwo odejścia pracowników z pracy jest znacznie niższe, gdy czują się spełnieni i otrzymują wsparcie w miejscu pracy. Aby mogli oni dostrzec związek między swoimi indywidualnymi wynikami a rezultatami osiąganymi przez firmę, managerowie muszą być w stanie przełożyć wizję organizacyjną na zadania i cele członków swoich zespołów.
- Umożliwienie podnoszenia kwalifikacji – w obecnym dynamicznym środowisku ciągłych zmian i transformacji ludzie odczuwają potrzebę rozwoju i nabycia nowych umiejętności. Umożliwienie dostępu do inicjatyw podnoszących kwalifikacje i wspierających rozwój może zwiększyć satysfakcję pracowników.
- Zapewnienie wsparcia dla kierownictwa średniego szczebla – problem wypalenia zawodowego jest szczególnie widoczny wśród managerów średniego szczebla. Warto zaoferować im doskonalenie umiejętności managerskich oraz coaching z zakresu nowych sposobów pracy wykorzystujących model hybrydowy lub zdalny. Z kolei mierzenie nastrojów i zadowolenia pracowników dostarczy przełożonym informacji o oczekiwaniach i priorytetach ich zespołów.
Metodologia
Badanie przeprowadzono w okresie sierpień-listopad 2022 r. Obejmuje opinie 270 specjalistów ds. finansów, pracujących głównie w obszarze controllingu, raportowania, planowania i analizy finansowej (FP&A) lub księgowości. Respondenci pracują głównie w dużych organizacjach (ponad 500 mln euro obrotu) zlokalizowanych w Polsce, Czechach, Słowacji, Węgrzech, Bułgarii, Austrii i Rumunii, reprezentujących sektory takie jak usługi biznesowe, technologie, finanse, produkcja, dobra konsumpcyjne, farmacja czy opieka zdrowotna.
