Współczesny świat wkracza w kolejną fazę rewolucji informacyjnej. Po digitalizacji i ekspansji Internetu żyjemy obecnie w erze sztucznej inteligencji, która fundamentalnie zmienia sposób, w jaki pozyskujemy, analizujemy i wykorzystujemy informacje. W przeciwieństwie do poprzednich etapów transformacji, AI nie tylko gromadzi i udostępnia dane, ale aktywnie uczestniczy w ich generowaniu, interpretacji i podejmowaniu decyzji. Dzięki temu procesy, zarówno związane z pracą i biznesem, jak i te, które przenikają nasze życie prywatne, mogą być szybsze i bardziej efektywne. Jednak ten postęp i przenoszenie na technologie coraz więcej naszych aktywności, niesie również nowe wyzwania, w tym ryzyko utraty zdolności krytycznego myślenia, kreatywności czy samodzielności w ogóle.
Na skróty:
Wpływ generatywnej sztucznej inteligencji na kompetencje przyszłości
Rozwój generatywnej sztucznej inteligencji, czyli takiej, która generuje tekst, obraz i dźwięk, sprawia, że coraz częściej to algorytmy przejmują kreatywne procesy. AI pozwala w ciągu sekund wygenerować teksty, grafiki czy filmy, eliminując konieczność manualnej pracy. Taka wygoda jest niewątpliwie korzystna, ale rodzi pytania o przyszłość ludzkiej kreatywności i zdolności do samodzielnego myślenia.
Problem bezkrytycznego akceptowania informacji towarzyszy ludzkości od zarania dziejów. Szybka i spersonalizowana informacja, jaką gwarantuje sztuczna inteligencja, problem ten niestety pogłębia. Wiemy już doskonale, że im lepiej algorytm nas zna, tym bardziej dopasowane do naszych oczekiwań podpowiada nam treści. Sztuczna inteligencja posiada tę niesamowitą umiejętność kreowania w locie treści, które będą dopasowane do naszych potrzeb lepiej, niż kiedykolwiek wcześniej. Im lepiej treść jest dopasowana, tym łatwiej ją zaakceptować, bezkrytycznie. To niebezpieczne zjawisko może prowadzić do zaniku umiejętności oceny wiarygodności źródeł oraz osłabienia motywacji do samodzielnego poszukiwania rozwiązań.
Kluczowe kompetencje przyszłości
W mojej ocenie, w świecie zdominowanym przez sztuczną inteligencję kluczowe stają się umiejętności m.in. następujące umiejętności:
- Krytyczne myślenie – umiejętność oceny wiarygodności źródeł i wartości informacji, szczególnie w dobie deepfake’ów i algorytmicznie generowanych treści.
- Upór i determinacja – AI dostarcza gotowych rozwiązań co rozleniwia i gasi motywację do działania. Upór w podążaniu do celu będzie stawać się coraz bardziej unikalną umiejętnością.
- Kreatywność i innowacyjność –AI potrafi być coraz bardziej kreatywne wyręczając ludzką wyobraźnię. Dbajmy o to, aby nie zatracić tej jakże ludzkiej umiejętności.
- Empatia i inteligencja emocjonalna – kompetencje społeczne pozostają niezastąpione, pozwalając budować relacje i angażować innych w sposób. Jeśli zależy nam na utrzymaniu społecznych więzi, musimy zadbać o empatię i inteligencję emocjonalną.
Czy to lista zamknięta? Zdecydowanie nie. Przyszłość jest nieprzewidywalna, a w świecie zdominowanym przez automatyzację i sztuczną inteligencję kluczowe mogą okazać się umiejętności, które dziś wydają się mniej oczywiste. Być może do tej listy warto dodać zdolność antycypacji zmian, szybkiej adaptacji do nowych warunków i ciągłego uczenia się? Te kompetencje mogą okazać się fundamentem sukcesu w dynamicznie zmieniającym się środowisku.
Studia podyplomowe z AI na Uniwersytecie Pomorskim
Z myślą o tych wyzwaniach, Uniwersytet Pomorski w Słupsku uruchomił nowy kierunek studiów podyplomowych, skoncentrowany na sztucznej inteligencji. Program kształci nie tylko w zakresie technologii AI, ale przede wszystkim uczy świadomego jej wykorzystywania i rozwijania kluczowych kompetencji przyszłości. Zajęcia obejmują zarówno zagadnienia techniczne, jak i umiejętności miękkie, które pozwolą studentom skutecznie funkcjonować w dynamicznie zmieniającym się świecie.
Dzięki takim inicjatywom edukacyjnym możliwe jest przygotowanie społeczeństwa na nową rzeczywistość, w której AI będzie wszechobecna, ale to ludzie nadal pozostaną jej kreatorami i przewodnikami. Uniwersytet Pomorski stawia na nowoczesne podejście do edukacji, dostosowane do zmieniającego się rynku pracy i rosnącej roli nowych technologii.
AI to narzędzie, nie zagrożenie
Era sztucznej inteligencji wymaga od nas nowych kompetencji i podejścia do edukacji. AI nie jest zagrożeniem, lecz narzędziem, które może wspierać rozwój człowieka – pod warunkiem, że nauczymy się je świadomie wykorzystywać. Krytyczne myślenie, kreatywność, determinacja i inteligencja emocjonalna staną się kluczowymi wartościami przyszłości. Inicjatywy takie jak studia podyplomowe na Uniwersytecie Pomorskim pokazują, że edukacja może skutecznie przygotować nas na nadchodzące zmiany, tworząc przestrzeń dla ludzi, którzy potrafią myśleć, działać i rozwijać się w nowej rzeczywistości.
Autorem artykułu jest Maciej Michalewski, trener AI, CEO systemu rekrutacyjnego Element.