• BIZNES
    • PRAWO
    • PODATKI
    • ADMINISTRACJA
    • HANDEL
    • EKSPORT
    • PRZEMYSŁ
    • MARKETING
    • START-UPY
  • FINANSE
    • BANKOWOŚĆ
    • DOTACJE
    • FAKTORING
    • KREDYTY
    • LEASING
    • INWESTYCJE
    • KRYPTOWALUTY
    • WALUTY
    • ZŁOTO
    • UBEZPIECZENIA
    • WINDYKACJA
  • PRACA I KARIERA
    • BEZROBOCIE
    • REKRUTACJA
    • WYNAGRODZENIA
  • SEKTORY
    • ADMINISTRACJA
    • BEZPIECZEŃSTWO
    • EDUKACJA
    • MEDIA
    • MEDYCYNA I FARMACJA
    • MOTORYZACJA
    • NIERUCHOMOŚCI
    • ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
    • OUTSOURCING
    • PRZEMYSŁ
    • INNOWACJE
    • TRANSPORT I LOGISTYKA
    • TURYSTYKA I HOTELARSTWO
    • ŻYWNOŚĆ I ROLNICTWO
Wyszukiwanie
Magazyn ManagerMagazyn MANAGER+Magazyn MANAGER+
środa, 18 maja, 2022
  • Artykuły sponsorowane
  • Kontakt
  • Publikuj
Facebook
Linkedin
Twitter
Magazyn ManagerMagazyn ManagerMagazyn Manager
  • BIZNES
    • PRAWO
    • PODATKI
    • ADMINISTRACJA
    • HANDEL
    • EKSPORT
    • PRZEMYSŁ
    • MARKETING
    • START-UPY
  • FINANSE
    • BANKOWOŚĆ
    • DOTACJE
    • FAKTORING
    • KREDYTY
    • LEASING
    • INWESTYCJE
    • KRYPTOWALUTY
    • WALUTY
    • ZŁOTO
    • UBEZPIECZENIA
    • WINDYKACJA
  • PRACA I KARIERA
    • BEZROBOCIE
    • REKRUTACJA
    • WYNAGRODZENIA
  • SEKTORY
    • ADMINISTRACJA
    • BEZPIECZEŃSTWO
    • EDUKACJA
    • MEDIA
    • MEDYCYNA I FARMACJA
    • MOTORYZACJA
    • NIERUCHOMOŚCI
    • ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
    • OUTSOURCING
    • PRZEMYSŁ
    • INNOWACJE
    • TRANSPORT I LOGISTYKA
    • TURYSTYKA I HOTELARSTWO
    • ŻYWNOŚĆ I ROLNICTWO
Na Topie

Stres w miejscu pracy

Współpraca z partnerem Executive Search – 9 wskazówek, jak ją dobrze przeprowadzić

Komentarz do decyzji IOSCO – regulacja rynku kryptowalut – Przemysław Kral (Zonda)

Zwołanie zebrania wspólnoty – błędy oznaczają spory kłopot?

Invista S.A. efektywnie wykorzystuje park nieruchomości. W najbliższych tygodniach umowy o wartości ponad 10 mln zł

PRACA I KARIERAWojna – jak pomóc pracownikom w walce ze stresem

Wojna – jak pomóc pracownikom w walce ze stresem

biuro pracownik
Autor: Redakcja

-

kw. 12, 2022
0
Facebook
Twitter
Pinterest
WhatsApp
    tłumaczenia biuro tłumaczeń 123tlumacz.pl
    PRACA I KARIERA

    PODOBNE ARTYKUŁY

    REKRUTACJA

    Współpraca z partnerem Executive Search – 9 wskazówek, jak ją dobrze przeprowadzić

    TRANSPORT I LOGISTYKA

    Ile kryzysów potrzeba do skrócenia łańcuchów dostaw?

    TECHNOLOGIA

    Chmura i cyberochrona – eksperci o tym, dlaczego wprowadzanie nowych technologii w samorządach idzie opornie

    • Tagi
    • bezpieczeństwo
    • doświadczenie
    • Inflacja
    • Maciej Kabaciński

    Wojna – jak pomóc pracownikom w walce ze stresem

    Polacy od dawna plasują się wśród najbardziej zestresowanych pracowników. Ostatnie, niełatwe lata, nie poprawiły tych statystyk. Zaledwie oswoiliśmy sytuację związaną z koronawirusem, lockdownami i pracą zdalną, gdy przyszło nam mierzyć się z kolejnym wyzwaniem – wojną w Ukrainie. A ta wpływa na poczucie zagrożenia pracowników – zarówno na poziomie prywatnym, jak i zawodowym. Pracodawcy powinni mieć tego świadomość i przedsięwziąć rozwiązania, które pozwolą choć w pewnym stopniu zredukować poziom stresu wśród personelu.

    Stres został nazwany przez WHO chorobą stulecia, gdyż jest przyczyną bardzo wielu chorób, a wypalenie zawodowe od tego roku uznawane jest za chorobę, zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób. Długotrwałe narażenie na stres rzeczywiście ma negatywny wpływ na cały organizm, przyczyniając się m.in. do obniżenia nastroju, spadku efektywności i zaangażowania, większej liczby błędów, zwiększenia absencji itp.

    W codziennym życiu zawodowym stres jest naszym nieodłącznym towarzyszem. Ma zresztą dwa oblicza – stresu mobilizującego (eustresu), który jest czynnikiem aktywizującym do działania i dystresu, czyli stresu demotywującego, związanego z trudnymi sytuacjami, który – jeśli trwa długo – może negatywnie odbijać się na naszym samopoczuciu oraz na pracy.

    – Po oswojeniu stresu związanego z pandemią musimy obecnie zmierzyć się z nowym wyzwaniem – lękami będącymi efektem toczącej się właśnie wojny w Ukrainie. Nie ma co ukrywać – każdy z nas odczuwa mniej lub bardziej uświadomiony stres powiązany z tą sytuacją. Jako pracodawcy musimy mieć tego świadomość i podjąć kroki, które przynajmniej w pewnym stopniu zniwelują napięcie w zespole, niezależnie od tego, czy w jego skład wchodzą osoby z Ukrainy czy nie – podkreśla Maciej Kabaciński, Szef Pionu HR w firmie Quercus, specjalizującej się we wdrożeniach SAP w obszarze HR.

    Na skróty:

    • Przyczyny stresu pracowników
    • Stres pracowników – jak zbadać jego poziom
    • Dobra atmosfera pracy = mniejszy stres

    Przyczyny stresu pracowników

    Stres związany z wojną w Ukrainie w firmach może dotyczyć pięciu poziomów:

    • lęk pracowników pochodzących z Ukrainy o najbliższych, którzy walczą na wojnie lub nie mogą się wydostać z oblężonych miejscowości,
    • zaburzenie w płynności procesów związane z wyjazdem części pracowników na wojnę do Ukrainy (oraz strach o ich zdrowie i życie),
    • obawy pracowników o szeroko rozumiane bezpieczeństwo i pokój w Polsce,
    • niepokój o kondycję finansową firmy, wynikający z niełatwej sytuacji ekonomicznej (ceny paliwa, rosnąca inflacja, problemy z surowcami, deficyt pracowników, np. w branży budowlanej i powiązany z tym wzrost kosztów wykonawczych),
    • niepokój o pracę związany z pojawieniem się na rynku dużej liczby potencjalnych nowych pracowników z Ukrainy, dotyczący zwiększenia konkurencyjności na rynku pracy lub prawdopodobieństwa reorganizacji w firmie.

    – Jako menedżerowie powinniśmy zbadać, z czego mogą wynikać lęki pracowników, bo każdy z wymienionych czynników może wiązać się z koniecznością wprowadzenia innych działań naprawczych i niwelujących stres – podkreśla ekspert Quercus. I dodaje: – Mamy pewne doświadczenie we wspieraniu pracowników, którzy czują przeciążenie, pracują pod presją czasu, prowadzą projekty powiązane z ryzykiem wystąpienia błędów o dużych konsekwencjach, a także – związane z pandemią – z pracą zdalną i zarządzaniem projektami na odległość. Jednak stres związany z wojną to sytuacja, na którą  – od pokoleń – nie byliśmy przygotowani.

    Stres pracowników – jak zbadać jego poziom

    Każdy odczuwa stres indywidualnie. To, co dla jednych jest sytuacją wywołującą lekki stres, dla innych może być paraliżujące. Dlatego tak trudno zmierzyć poziom stresu, choć oczywiście nie jest to niemożliwe. Rolą menedżerów jest ocena poziomu stresu w zespole i wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą na jego obniżenie, bo w obliczu wojny o zniwelowaniu lęków raczej nie może być mowy.

    Podstawowym narzędziem jest oczywiście rozmowa. Nie każdy jednak otwarcie przyzna, że niepokój związany z wojną wpływa na jego pracę. To menedżerowie powinni pracownikom uświadomić, że wiedzą, iż tak się dzieje, że rozumieją tę sytuację, ale też starają się wprowadzić rozwiązania, które pozwolą sobie z nią poradzić.

    – Nadmierne obciążenie stresem często objawia się spadkiem motywacji lub częstszymi błędami – te elementy możemy wychwycić, korzystając z zaawansowanych narzędzi zarządczych, jak np. SAP SuccessFactors, pozwalających na badanie poziomu motywacji pracowników i analizę ich pracy w oparciu o obiektywne przesłanki. Te „suche” dane są dobrym, neutralnym punktem wyjścia do rozmowy z pracownikiem i próby pomocy, bywa że również psychologicznej. Pracownika zbytnio obciążonego stresem nie możemy zostawić samemu sobie, bo to sytuacja, która jest niekorzystna i dla niego, i dla firmy jako organizacji – wyjaśnia Maciej Kabaciński.

    Dobra atmosfera pracy = mniejszy stres

    Oczywiście wojna to sytuacja, na którą – jako jednostki – nie mamy wpływu. Bierna postawa wobec tragedii Ukrainy w wielu przypadkach może oznaczać właśnie wzrost poziomu stresu. Poczucie sprawczości pomaga z nim walczyć. Dla wielu osób możliwość niesienia pomocy, organizacji zbiórek, praca w wolontariacie czy przyjęcie pod swój dach uchodźców może mieć pozytywny skutek. Również firmowe zbiórki darów i grupowe zaangażowanie pracowników w projekty na rzecz Ukrainy mogą obniżyć stres w zespole i poprawić jego motywację (również do pracy, na zasadzie – szybciej wykonam zadanie, szybciej zajmę się niesieniem pomocy).

    W walce ze stresem związanym z wojną w Ukrainie pomocne mogą być m.in.:

    • przyjazne i ergonomiczne środowisko pracy,
    • pogłębiona analiza kompetencji pracowników i stopnia obciążenia pracą oraz ryzykiem stresu związanego z pracą, przesunięcie zadań, czasowe odciążenie najbardziej zestresowanych osób,
    • wprowadzenie elastycznego czasu pracy, np. dla pracowników aktywnie działających w wolontariacie,
    • uruchomienie chillout roomu, w którym pracownicy mogą się wyciszyć lub zrelaksować, np. grając w gry,
    • wspieranie aktywności fizycznej (umożliwienie ćwiczeń w czasie pracy, firmowe karnety sportowe),
    • pomoc specjalistyczna (psychologiczna) – możliwość konsultacji ze specjalistą zatrudnionym przez firmę,
    • firmowy program wsparcia dla Ukrainy, który może pozytywnie wpłynąć na motywację do pracy – im lepsze jej efekty, tym większa pomoc.

    – Oczywiście te praktyki nie są remedium na stres związany z sytuacją w Ukrainie. Ale powinniśmy podejmować działania, które pozwolą jeśli nie zlikwidować, to oswoić pracownikom lęk związany z wojną. Niezależnie od tego, stworzenie platformy do rozmowy na ten temat jest również dobrym pomysłem. Rozmowa ma działanie oczyszczające. Inaczej powinniśmy traktować też pracowników z Ukrainy – warto dać im sygnał, że rozumiemy, w jakiej sytuacji się znaleźli i że mogą oczekiwać wsparcia ze strony firmy – podsumowuje Maciej Kabaciński.

    Miejmy nadzieję, że wojna w Ukrainie niedługo się skończy. Jednak jej skutki jeszcze długo będziemy odczuwać. Dlatego działania prowadzące do obniżania poziomu stresu pracowników związanego z tą sytuacją powinny zostać uwzględnione w długofalowej strategii HR w firmach.

    Poprzedni artykułPRINCE2® – uniwersalna metodyka zarządzania
    Następny artykułJanusz Palikot uruchamia nowy projekt inwestycyjny z wypłatą odsetek co miesiąc
    • Tags
    • bezpieczeństwo
    • doświadczenie
    • Inflacja
    • Maciej Kabaciński
    Facebook
    Twitter
    Pinterest
    WhatsApp

      NAJNOWSZE ARTYKUŁY

      Polacy zestresowani w pracy

      Stres w miejscu pracy

      maj 17, 2022
      Współpraca z partnerem Executive Search – 9 wskazówek, jak ją dobrze przeprowadzić

      Współpraca z partnerem Executive Search – 9 wskazówek, jak ją dobrze...

      maj 17, 2022
      kryptowaluty

      Komentarz do decyzji IOSCO – regulacja rynku kryptowalut – Przemysław Kral...

      maj 13, 2022
      - Advertisment -

      POLECAMY

      cyberatak cyberbezpieczeństwo haker

      Historia cyberprzestępczości

      Redakcja - kw. 11, 2022 0
      Pojęcie „wirusa komputerowego” znane jest obecnie większości osób na świecie, włącznie z dziećmi. Zwykle kojarzy się ono z czymś destrukcyjnym dla sprzętu, danych i usług, na których wszyscy polegamy. Wirusy komputerowe, podobnie jak ich...
      Więcej
      e-commerce

      Nowe oblicze wyprzedaży, czyli co w e-commerce i nie tylko zmieni dyrektywa Omnibus

      Redakcja - sty 24, 2022 0
      W czasie sezonowych wyprzedaży nie raz słyszy się o nieuczciwych praktykach sprzedawców i celowym zawyżaniu cen w okresach poprzedzających obniżki, tak aby te wyglądały na szczególnie atrakcyjne. Tegoroczne zimowe wyprzedaże to jednak ostatnie, kiedy...
      Więcej
      home office programista pracownik

      Wzrost mediany maksymalnych zarobków w IT o 9,5 proc. do 18,4 tys. zł netto...

      Redakcja - sty 18, 2022 0
      No Fluff Jobs – jedyny portal z ogłoszeniami IT dostępny w 6 krajach i 8 wersjach językowych – podsumowuje ubiegły rok w branży. Z przygotowanego przez firmę raportu „Rynek pracy IT w Polsce w...
      Więcej

      Stres w miejscu pracy

      maj 17, 2022
      Stres to zjawisko, które jest coraz bardziej istotne. Ma coraz większy wpływ na dobrostan pracowników, na poczucie komfortu psychicznego, na efektywność, na zaangażowanie w...

      Za dziesięć lat to te zawody będą najbardziej poszukiwane. Już dziś można się na to przygotować

      kw. 26, 2022
      W następnej dekadzie nasz świat zawodowy może zmienić się nie do poznania. Według analityków nawet 40% pracowników będzie musiało się przebranżowić lub zwiększyć swoje...

      13 złotych zamiast 15 albo zwalniam Cię i zatrudniam Ukrainkę. Pojawiają się skargi na nieetyczne zachowanie pracodawców

      kw. 25, 2022
      Nadpodaż pracowników z Ukrainy – szczególnie kobiet – może być dla niektórych nieuczciwych pracodawców pokusą, by dokonywać kontrowersyjnych ruchów kadrowych. W ostatnich dniach do...

      REDAKCJA POLECA

      Historia cyberprzestępczości

      kw. 11, 2022

      Nowe oblicze wyprzedaży, czyli co w e-commerce i nie tylko zmieni dyrektywa Omnibus

      sty 24, 2022

      Wzrost mediany maksymalnych zarobków w IT o 9,5 proc. do 18,4 tys. zł netto – raport za 2021 rok

      sty 18, 2022

      NAJCZESCIEJ CZYTANE

      Przyszłość centrów handlowych

      maj 11, 2022

      Współpraca z partnerem Executive Search – 9 wskazówek, jak ją dobrze przeprowadzić

      maj 17, 2022

      Zwołanie zebrania wspólnoty – błędy oznaczają spory kłopot?

      maj 13, 2022
      • ZAMÓW PUBLIKACJĘ
      • Kontakt
      magazyn menedzerówmagazyn menedzerów

      MAGAZYN MANAGER+

      MANAGER+ to internetowy magazyn adresowany do menedżerów, kadry zarządzającej, właścicieli i prezesów firm, w którym ekspercką wiedzą dzielą się praktycy. W wielkim skrócie MANAGER+ to Portal, który realizuje idee i pokazuje nowe horyzonty w życiu zawodowym i prywatnym.

      BĄDŹ NA BIEŻĄCO

      Facebook
      Linkedin
      Twitter

      © MANAGER+

      • AKTUALNOŚCI
        • ADMINISTRACJA
        • BIZNES
        • GOSPODARKA
        • PRZEMYSŁ
        • FINANSE
        • PRAWO
        • PODATKI
        • BEZPIECZEŃSTWO
        • TECHNOLOGIA
        • HANDEL
        • E-COMMERCE
        • MEDIA
        • MARKETING
        • EDUKACJA
        • PRACA I KARIERA
        • TURYSTYKA
        • EKOLOGIA
        • POLITYKA
        • UNIA EUROPEJSKA
      • RYNKI
        • WALUTY
        • KRYPTOWALUTY
        • GIEŁDA I INWESTYCJE
        • ENERGIA I SUROWCE
        • MOTORYZACJA
        • TRANSPORT I LOGISTYKA
        • NIERUCHOMOŚCI
        • ŻYWNOŚĆ I ROLNICTWO
        • MEDYCYNA I FARMACJA
        • UBEZPIECZENIA
      • RAPORTY I ANALIZY
      • FIRMY

      Analizy i komentarze nie są rekomendacją w rozumieniu Rozporządzenia MF z 19 października 2005 r. Zostały sporządzone w celach informacyjnych i nie powinny stanowić podstawy do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Inwestycje w instrumenty rynku OTC, w tym kontrakty na różnice kursowe (CFD), ze względu na wykorzystywanie mechanizmu dźwigni finansowej wiążą się z możliwością poniesienia strat nawet przy niewielkiej zmianie ceny instrumentu bazowego, na podstawie którego jest oparte kwotowanie cen danego Instrumentu. Osiągnięcie zysku na transakcjach na instrumentach OTC, w tym kontraktach na różnice kursowe (CFD) bez wystawienia się na ryzyko poniesienia straty, nie jest możliwe. Podejmując decyzje inwestycyjne, Klient powinien kierować się własnym osądem.

      Posting....
      Aby zapewnić sprawne funkcjonowanie tego portalu, czasami umieszczamy na komputerze użytkownika (bądź innym urządzeniu) małe pliki – tzw. cookies („ciasteczka”).
      Zaakceptuj ciasteczka
      Czytaj Więcej
      Ustawienia Prywatności
      Wyświetl
      Wyświetl

      Ustawienia Prywatności

      Wybierz, które ciasteczka chce aktywować. Możesz zmienić te ustawienia w każdej chwili poprzez ikonę ustawień widoczną w rogu strony. Jednakże zmiana ustawień może powodować wyłączenie niektórych funkcji dostępnych na stronie. Aby dowiedzieć się jak usunąć ciasteczka w przeglądarce sprawdź zakładkę "Pomoc". Dowiedz się więcej na temat ciasteczek, których używamy.

      Za pomocą poniższego suwaka możesz włączyć lub wyłączyć różne typy ciasteczek:

      • Block all
      • Essential
      • Functionality
      • Analytics
      • Advertising

      Ta strona będzie

      • Istotne: Zapamięta ustawienia uprawnień dla ciasteczek
      • Istotne: Włączy ciasteczka sesyjne
      • Istotne: Odczyta informacje wprowadzone do formularzy kontaktowych
      • Istotne: Zapamięta produktu dodane do koszyka zakupowego
      • Istotne: Uwierzytelni czy jesteś zalogowany na konto użytkownika
      • Istotne: Zapamięta wybraną wersję językową

      Ta strona internetowa nie będzie

      • Zapamiętywać nazwę użytkownika i hasło
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać ustawienia sieci społecznościowych
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać wybrany kraj i region
      • Analityczne: Zapisywać informacje dotyczące odwiedzonych podstron i podjętych na nich działań
      • Analityczne: Zapisywać informacji dotyczących Twojego położenia i regionu na podstawie numeru IP
      • Analityczne: Zapisywać czas spędzony na poszczególnych podstronach
      • Analityczne: Zwiększać jakość danych funkcji statycznych. Reklamowe: Dostosuje informacje reklamowe do Twoich zainteresowań na podstawie np. treści, którą odwiedziłeś wcześniej. (Obecnie nie używamy plików cookie służących do kierowania reklam)
      • Reklamowe: Zbierać danych osobowe, takich jak imię i nazwisko oraz lokalizacja

      Ta strona będzie

      • Istotne: Zapamięta ustawienia uprawnień dla ciasteczek
      • Istotne: Włączy ciasteczka sesyjne
      • Istotne: Odczyta informacje wprowadzone do formularzy kontaktowych
      • Istotne: Zapamięta produktu dodane do koszyka zakupowego
      • Istotne: Uwierzytelni czy jesteś zalogowany na konto użytkownika
      • Istotne: Zapamięta wybraną wersję językową
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać ustawienia sieci społecznościowych
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać wybrany kraj i region

      Ta strona internetowa nie będzie

      • Analityczne: Zapisywać informacje dotyczące odwiedzonych podstron i podjętych na nich działań. Analityczne: Zapisywać informacji dotyczących Twojego położenia i regionu na podstawie numeru IP
      • Analityczne: Zapisywać czas spędzony na poszczególnych podstronach. Analityczne: Zwiększać jakość danych statystycznych
      • Reklamowe: Dostosuje informacje reklamowe do Twoich zainteresowań na podstawie np. treści, którą odwiedziłeś wcześniej. (Obecnie nie używamy plików cookie służących do kierowania reklam)
      • Reklamowe: Zbierać danych osobowe, takich jak imię i nazwisko oraz lokalizacja

      Ta strona będzie

      • Istotne: Zapamięta ustawienia uprawnień dla ciasteczek
      • Istotne: Włączy ciasteczka sesyjne
      • Istotne: Odczyta informacje wprowadzone do formularzy kontaktowych
      • Istotne: Zapamięta produktu dodane do koszyka zakupowego
      • Istotne: Uwierzytelni czy jesteś zalogowany na konto użytkownika
      • Istotne: Zapamięta wybraną wersję językową
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać ustawienia sieci społecznościowych
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać wybrany kraj i region
      • Analityczne: Zapisywać informacje dotyczące odwiedzonych podstron i podjętych na nich działań
      • Analityczne: Zapisywać informacji dotyczących Twojego położenia i regionu na podstawie numeru IP
      • Analityczne: Zapisywać czas spędzony na poszczególnych podstronach
      • Analityczne: Zwiększać jakość danych statystycznych

      Ta strona internetowa nie będzie

      • Reklamowe: Dostosuje informacje reklamowe do Twoich zainteresowań na podstawie np. treści, którą odwiedziłeś wcześniej. (Obecnie nie używamy plików cookie służących do kierowania reklam)
      • Reklamowe: Zbierać danych osobowe, takich jak imię i nazwisko oraz lokalizacja

      Ta strona będzie

      • Funkcjonalne: Zapamiętywać ustawienia sieci społecznościowych
      • Funkcjonalne: Zapamiętywać wybrany kraj i region
      • Analityczne: Zapisywać informacje dotyczące odwiedzonych podstron i podjętych na nich działań
      • Analityczne: Zapisywać informacji dotyczących Twojego położenia i regionu na podstawie numeru IP
      • Analityczne: Zapisywać czas spędzony na poszczególnych podstronach
      • Analityczne: Zwiększać jakość danych funkcji statycznych
      • Reklamowe: Dostosuje informacje reklamowe do Twoich zainteresowań na podstawie np. treści, którą odwiedziłeś wcześniej. (Obecnie nie używamy plików cookie służących do kierowania reklam)
      • Reklamowe: Zbierać danych osobowe, takich jak imię i nazwisko oraz lokalizacja

      Ta strona internetowa nie będzie

      • Zapamiętywać nazwę użytkownika i hasło
      Zapisz i zamknij