2 marca 2020 r. Sejm uchwalił ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (koronawirusa), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa została przekazana do Senatu. Po jej uchwaleniu przez parlament i podpisaniu przez prezydenta ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Polecenie wykonywania pracy zdalnej
Proponowane przepisy (art. 3 ustawy) przewidują m.in. możliwość wydania pracownikowi polecenia wykonywania, przez czas oznaczony pracy zdalnej. Pracownik będzie miał obowiązek zastosować się do polecenia pracodawcy. W tym przypadku nie będzie wymagana zgoda pracownika na pracę poza miejscem jej stałego wykonywania. Uzasadnieniem podjęcia takich środków, może być niewątpliwie wykonywanie przez pracodawcę obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz dbania o zdrowie pracowników. W okresie wykonywania pracy zdalnej pracownik zachowywać będzie pełne prawo do należnego mu wynagrodzenia.
Podejrzenie zarażenia
Należy jednak pamiętać, że samo podejrzenie zarażenia, bez ustalenia realnego zagrożenia wystąpienia infekcji nie jest wystarczającą przyczyną uzasadniającą polecenie pracownikowi wykonywania pracy zdalnej. Natomiast, zgodnie z zaleceniami opublikowanymi przez Główny Inspektorat Sanitarny, w przypadku kiedy dana osoba ma uzasadnione podejrzenie ryzyka zarażenia (np. pozostawała w bliskim kontakcie z osobą zarażoną koronawirusem, powrotu z regionu o dużej liczbie zarażeń), ale nie ma jeszcze objawów, powinna pozostać w domu i unikać kontaktu z innymi osobami, aby nie doszło do rozprzestrzeniania się wirusa. Pracownik powinien wtedy za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość niezwłocznie poinformować pracodawcę o zaistniałej sytuacji.
Zasiłek opiekuńczy dla rodziców
Zgodnie z art. 4 projektu ustawy rodzice sprawujący opiekę nad dzieckiem, w przypadku zamknięcia z powodu koronawirusa żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły do których uczęszcza dziecko, będą mieć prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego za okres nie dłuższy niż 14 dni z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem. Warto zauważyć, że przesłanką uzyskania tego świadczenia jest sam fakt zamknięcia placówki a nie wystąpienie u dziecka objawów choroby.
Skierowanie na urlop bezpłatny
Jak informują niektórzy pracownicy ich pracodawcy kierują osoby powracające z urlopów na terenach dotkniętych epidemią na urlop bezpłatny lub żądają zaprzestania stawiania się w pracy przez pewien okres. Warto wiedzieć, że poza wyjątkami przewidzianymi w Kodeksie pracy, pracodawca nie może jednostronnie skierować pracownika na urlop bezpłatny. Zgodnie z art. 174 Kodeksu pracy, pracodawca na pisemny wniosek pracownika może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Na czas urlopu ulegają zawieszeniu wszystkie prawa i obowiązki stron stosunku pracy, w tym nie jest wypłacane wynagrodzenie za pracę. Okres ten nie jest wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Oznacza to, że nawet pracownik, który jest potencjalnym nosicielem wirusa, musi wyrazić zgodę na skierowanie na urlop bezpłatny.
Autorzy:
Krystian Stanasiuk, partner w Taylor Wessing w Warszawie
Katarzyna Pęcak, associate w Taylor Wessing w Warszawie