Dosyć często mówi się dziś w kontekście zatrudnienia o zespołach neuroróżnorodnych. W skład takich zespołów wchodzą pracownicy, którzy przetwarzają informacje w inny niż standardowy sposób i w inny sposób przekazują je na zewnątrz. Do tego grona zaliczają się między innymi osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, których w Polsce może być nawet pół miliona[1].
Istnieje wiele statystyk mówiących o tym jaka część osób z ASD (authistic syndrom disorder) wykonuje pracę zarobkową. Jedne mówią o 40 procentach[2], inne z kolei o 2 procentach[3]. Komu wierzyć? Ciężko powiedzieć, bo wiele zależy od tego jaką grupę bierzemy pod uwagę – osób ze zdiagnozowanym autyzmem czy też szerzej ze zdiagnozowanymi zaburzeniami ze spektrum. Niezależnie od przyjętej definicji otwarcie rynku pracy dla takich osób jest dziś coraz ważniejszym tematem.
Neuróżnorodni pracownicy to dla firm olbrzymi potencjał kreatywności, innowacyjności i oryginalnego podejścia do rozwiązywania problemów. Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często mają dobrą pamięć do faktów, liczb i ponadprzeciętne zdolności matematyczne. Dobrze radzą sobie również w zadaniach wymagających analitycznego myślenia i często identyfikują wzorce, których inni nie zauważają.
Pracodawcy coraz częściej uznają neuroróżnorodność za atut. Osoby ze spektrum są szczególnie cenionymi pracownikami w branży IT. Wiele firm z sektora uruchomiło programy wspierające takie osoby, wśród nich są SAP, Microsoft, VMWare czy Salesforce. Na rynku funkcjonuje również coraz więcej podmiotów, które pomagają osobom ze spektrum autyzmu w wejściu w świat programowania. Jedną z nich jest na przykład wrocławski asperIT czy międzynarodowy auticon.
Trzeba podkreślić, że aby w pełni wykorzystać potencjał osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu firmy powinny skoncentrować się na zmianach kultury organizacyjnej. Elementem niezbędnym jest wypracowanie nowego sposobu komunikacji w tym wydawania poleceń służbowych i przekazywania feedbacku. Trzeba również pochylić się nad właściwą organizacją miejsca pracy – osoby z ASD często źle reagują na zbyt jasne oświetlenie lub zbyt głośne dźwięki. Dodatkowo, konieczne jest edukowanie innych pracowników tak by uniknąć nieporozumień, sytuacji konfliktowych czy dyskryminacji osób neuroróżnorodnych.
Marta Barcicka, ekspert od human resources
[1] https://tvn24.pl/polska/autyzm-spektrum-autyzmu-rzecznik-ministerstwa-zdrowia-dostepnosc-do-terapii-bedzie-zachowana-na-poziomie-z-2023-roku-st7704327
[2] How Do Adults with Autism Spectrum Disorder Participate in the Labor Market? A German Multi-center Survey – PMC (nih.gov)
[3] https://jim.org/wp-content/uploads/2022/03/Droga-do-otwarcia-rynku-pracy-w-Polsce-dla-osob-autystycznych.pdf