W ostatnich tygodniach, ceny kawy na światowych rynkach ponownie osiągają rekordowe poziomy. Jest to efekt zmian klimatycznych, które utrudniają produkcję kawy, czyniąc ją droższą i bardziej kosztowną. Drożeje zarówno arabica jak i robusta, której niższe ceny dotychczas pomagały stabilizować ceny kawy w kawiarniach i supermarketach. W ciągu ostatnich 12 miesięcy ceny obu gatunków kawy wzrosły o ponad 60 proc. Tej jesieni, za Pumpkin Spice Latte w Starbucksie trzeba zapłacić aż 23 zł.
Choć w Polsce nadal mamy letnią pogodę, nieubłaganie zbliża się już jesień. Jednym z symboli tej pory roku stała się „Pumpkin Spice Latte” wymyślona przez sieć kawiarni Starbucks. W tym roku kawa pojawiła się w ofercie 3 września. Cena dyniowej latte wynosi w tym roku około 23 zł, co oznacza, że w ciągu ostatnich dwóch lat zdrożała o ponad 20 proc. W USA cena tej kawy to średnio 6,5 dolara, czyli tylko około 2 zł więcej niż w Polsce.
Jednym z powodów wzrostu cen kawy w kawiarniach jest wysoka cena ziaren na światowym rynku. Ceny arabiki i robusty są obecnie najwyższych od 14 lat. W ciągu ostatnich 12 miesięcy, ceny arabiki wzrosły o prawie 60 proc., a robusty – o 62 proc. Kawa to drugi artykuł spożywczy z największym wzrostem cen w ostatnim roku (po kakao, które podrożało o 92 proc.). Rekordowe ceny kawa osiągnęła 30 sierpnia. Choć teraz ceny nieco spadły, problemy związane ze zmianami klimatycznymi powodują, że mogą dalej rosnąć. Wcześniej, kiedy kawa drożała, dotyczyło to głównie ziaren arabiki, co pozwalało producentom stabilizować ceny, zwiększając udział tańszej robusty w mieszankach. Teraz jest to trudniejsze, ponieważ obie odmiany kawy zdrożały niemal w równym stopniu.
Bardziej delikatna i trudniejsza w uprawie arabica dominuje na rynku kawy mielonej, podczas gdy robusta – na rynku kawy rozpuszczalnej. Brazylia, jako największy producent arabiki, odpowiada za 40 proc. światowego eksportu, a Wietnam, największy producent robusty – za 16 proc.. Brazylia zmagała się z rekordowymi upałami i długotrwałą suszą. Wietnam również doświadczył upałów i suszy, co doprowadziło do mniejszych zbiorów. Z kolei w Indonezji zbiory były gorsze z powodu nadmiernych opadów deszczu.
Według raportu amerykańskiego Departamentu Rolnictwa, światowa produkcja kawy w sezonie 2024/2025 ma wzrosnąć o 7,1 mln worków (60 kg) w porównaniu do poprzedniego roku, osiągając 176,2 mln worków. Globalne spożycie również ma wzrosnąć o 3,1 mln worków, osiągając 170,6 mln worków.
Koszt samych ziaren stanowi jedynie niewielką część ceny kawy dla konsumenta. Jednak poza cenami ziaren, wzrosły także koszty energii i pracy na całym świecie. Dzieje się to w momencie, gdy wydatki konsumentów są ograniczane. W Europie, gdzie konsumuje się około 25 proc. zasobów światowej produkcji kawy, konsumenci ograniczają swoje wydatki, pomimo spadku inflacji. Rezygnują przede wszystkim z drobnych przyjemności, takie jak kawa w ulubionej kawiarni. Widać to w wynikach sieci kawiarni, takich jak Starbucks, oraz dużych producentów kawy pokroju Nestlé.
Paweł Majtkowski, analityk eToro w Polsce
