Inwestorzy w Europie dopiero budzili się ze snu, kiedy obywatele RPA ruszyli do urn, żeby zdecydować o przyszłości kraju, biorąc udział w najważniejszych wyborach powszechnych od ćwierćwiecza.
Od czasu upadku apartheidu w 1994 roku, RPA rządził Afrykański Kongres Narodowy (ANC) – obecnie przewodzony przez Cyrila Ramaphosę, który w lutym ubiegłego roku zastąpił na tym stanowisku Jacoba Zumę. Również w tych wyborach partia ANC najpewniej utrzyma władzę. Jednak publiczne niezadowolenie z jej rządów powinno wesprzeć ugrupowania opozycyjne i najpewniej zaowocuje niższym poparciem. Afrykański Kongres Narodowy nawiedzają problemy nierozwiązane od dziesięcioleci. Kluczowe kwestie to: wysokie bezrobocie, problem własności ziem oraz korupcja. Znaczenie dla głosujących mają również problemy z infrastrukturą (szczególnie usługami podstawowymi), spowalniająca gospodarką oraz rosnąca liczbą brutalnych przestępstw.
Bezrobocie w Republice Południowej Afryki (2008-2018)
Źródło: Thomson Reuters Datastream Data: 08/05/19
Ostatnie sondaże sugerują, że partia ANC zdobędzie około 55% głosów, podczas gdy Alians Demokratyczny (DA) i Bojownicy o Wolność Gospodarczą (EFF) powinny uzyskać odpowiednio 20% i 10-15% głosów. Reszta głosów ma zostać rozdzielona pomiędzy aż 45 pozostałych partii biorących udział w wyborach. Uczucie zmęczenia i niepewności związane z wyborami, mogą sprawić, że rezultaty będą odbiegać od tych wynikających z sondaży. Ilustracją tego może być ostatnie badanie „Citizen Survey” cytowane przez południowoafrykańskie media, zgodnie z którym 6,1 mln młodych głosujących nie jest zarejestrowanych, z kolei 1,7 mln zarejestrowanych raczej nie pojawi się przed urnami. Co więcej, aż 700 tys. głosujących pozostaje niezdecydowanych i najpewniej podejmie decyzję w ostatniej chwili.
Obywatele liczą na szerokie reformy, których odpowiednie przeprowadzenie – z uwagi na podziały w partii Ramaphosy – będzie możliwe jedynie, jeśli ANC uzyska znaczące poparcie. Jesteśmy zdania, że jeśli partia uzyska 60% lub więcej głosów, wystarczy to aby wzmocnić pozycję Cyrila Ramaphosy w partii i zaimplementować wspomniane zmiany. Taki obrót spraw powinien zaowocować wyraźnym wzrostem kursu randa południowoafrykańskiego w relacji do koszyka walut. Dla kontrastu, wynik poniżej lub w okolicy poziomu 55% powinien przełożyć się na dalsze osłabienie południowoafrykańskiej waluty i sprowadzić kurs USD/ZAR powyżej poziomu 14,75.
Kurs USD/ZAR (luty ‘19-maj ‘19)
Źródło: Thomson Reuters Datastream Data: 08/05/19
Na oficjalne wyniki wyborów przyjdzie poczekać do niedzieli. Jednak zmienność randa południowoafrykańskiego najwyższa będzie najpewniej w czwartek/piątek, kiedy zaczną pojawiać się skrawki informacji dotyczących głosowania.
Autorzy: Analitycy Ebury – Enrique Diaz-Alvarez, Matthew Ryan, Roman Ziruk