Sądowa kontrola decyzji podatkowych nie może prowadzić do kwestionowania sytuacji zainteresowanych podatników w nieskończoność. Wyrok TSUE jest bardzo ważny dla polskich podatników, choć dotyczy węgierskich organów podatkowych.
13 lipca 2023 r. TSUE wydał wyrok w węgierskiej sprawie C-615/21 Napfény-Toll Kft. Przeciwko Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebviteli Igazgatósága. Węgierskie organy podatkowe w toku kontroli uznały, że część kwoty podatku, którą Napfény-Toll odliczyła nie powinna była zostać odliczona, gdyż wynikała z faktur niedokumentujących rzeczywistej transakcji gospodarczej, a także były elementem oszustwa podatkowego, o którym Napfény-Toll wiedziała. W konsekwencji decyzją podatkową organy podatkowe zażądały od Napfény-Toll zapłaty zaległości podatkowej, nałożyły na nią grzywnę oraz karę za zwłokę.
– Sąd węgierski nabrał wątpliwości, czy prawo Unii zezwala na to, aby każdorazowo sądowa kontrola decyzji podatkowej skutkowała zawieszeniem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego – mówi w rozmowie z MarketNews24 dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, Partner w Kancelarii Ożóg Tomczykowski. – Podobne regulacje mamy również w Polsce, gdzie wniesienie skargi do sądu administracyjnego zawiesza bieg terminu przedawnienia.
Zdaniem TSUE, przepisy ustalające zasady zawieszenia terminu przedawnienia prawa administracji podatkowej do określenia wymiaru należnego VAT powinny być określone w sposób zapewniający równowagę między wymogami związanymi z zastosowaniem zasady pewności prawa, a wymogami umożliwiającymi rzeczywiste i skuteczne wdrożenie dyrektywy 2006/112, przy czym równowagę tę należy oceniać z uwzględnieniem wszystkich elementów krajowego reżimu przedawnienia.
O ile uregulowanie krajowe i praktyka administracyjna, opisane przez sąd odsyłający, których przewidywalność stosowania względem podmiotów prawa nie została zakwestionowana w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu głównym, mogą wydłużyć bieg takiego terminu przedawnienia, o tyle nie mogą one jednak co do zasady prowadzić do kwestionowania sytuacji zainteresowanych podatników w nieskończoność.
Takie zawieszenie pozwala natomiast na uniknięcie zagrożenia dla rzeczywistego i skutecznego wdrożenia dyrektywy 2006/112 poprzez wnoszenie skarg stanowiących działanie na zwłokę, i w konsekwencji, uniknięcie, że takie jej wdrożenie nie zostanie podważone z uwagi na systemowe ryzyko bezkarności zdarzeń stanowiących naruszenia tej dyrektywy.
– Uzasadnienie wyroku TSUE będzie stanowiło interesujący materiał pozwalający budować argumentację związaną z zawieszeniem lub przerwaniem biegu terminu przedawnienia przewidziane przez przepisy polskiej ordynacji podatkowej – wyjaśnia Jacek Matarewicz z Kancelarii Ożóg Tomczykowski. – W efekcie, polskie organy podatkowe mogą doszukiwać się w orzeczeniu TSUE treści mających maskować instrumentalne wykorzystywanie okoliczności procesowych, a nie taki był sens sentencji orzeczenia TSUE.