Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji jest w trakcie przygotowania dokumentu „Strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030”, a Gremi Personal zostało zaproszone do konsultacji żeby dostarczyć niezbędnej wiedzy od strony pracodawcy. Komitet Badań nad Migracjami Polskiej Akademii Nauk, który przygotowuje założenia strategii zamknął konsultacje 7 lipca 2024.
Państwo musi zapewnić przede wszystkim bezpieczeństwo narodowe, potrzeby rynku pracy czy rozwiązanie kryzysu demograficznego są tu drugorzędnym zagadnieniem, ale naszym zdaniem to powinno być powiązanie na każdym poziomie, bo akurat praca cudzoziemców jest istotnym wkładem do PKB – będąc bogatszym państwem, można więcej środków przeznaczać na obronność itp. – komentuje Karolina Szleszyńska, wiceprezeska Gremi Personal odpowiedzialna za kwestie prawne, która brała udział w konsultacjach.
Jakie działania powinny zostać podjęte w celu pełniejszej integracji ekonomicznej i lepszego wykorzystania potencjału osób ubiegających się w Polsce o ochronę międzynarodową?
Umożliwienie podjęcia pracy w pełnym wymiarze godzinowym od momentu wystąpienia o ochronę. Nadal największymi barierami w zakresie integracji imigrantów na polskim rynku pracy są przede wszystkim trudność w pozyskaniu dokumentów uprawniających do podjęcia pracy oraz brak uprawnień do wykonywania zawodu. Uważamy, że nowelizacja istniejących ustaw i aktów niższego rzędu w zupełności wystarczy, nie ma potrzeby wdrażać nowych instrumentów polityki migracyjnej. Dobrym rozwiązaniem jest za to towarzysząca temu procesowi liberalizacja polityki w zakresie naturalizacji i działania repatriacyjne – jeśli cudzoziemiec przebywa w Polsce od X lat, pracuje tu, płaci podatki, ma rodzinę, dlaczego więc nie przyznać mu obywatelstwa? To samo z Polakami za granicą – jeśli ktoś chce wrócić, państwo powinno mu to ułatwić. – mówi Szleszyńska.
Największą przeszkodą w integracji cudzoziemców na rynku pracy nadal są – pomimo szeregu ułatwień – trudności w pozyskiwaniu dokumentów uprawniających do podjęcia pracy oraz powiązanie zezwolenia na pracę z konkretnym pracodawcą, co utrudnia zmianę pracy przez cudzoziemca.
Naszym pomysłem na to jak efektywniej przeciwdziałać wykluczeniu i dyskryminacji imigrantów na rynku pracy to przede wszystkim szeroko zakrojone kampanie informacyjne o wartości dodanej czyli wkładu do PKB migrantów z obowiązkowymi elementami edukacji wielokulturowej – tego teraz brakuje. Najlepiej, żeby pracodawcy czuli się zachęceni do rekrutacji cudzoziemców – tu najważniejsze skrócenie ścieżki biurokracyjnej: uproszczona procedura admisyjna, uproszczone formalności w zakresie uznawalności kwalifikacji w zawodach, gdzie występują deficyty pracowników. Powinny być programy rekrutacyjne dedykowane grupom zawodowym pracowników na których jest zapotrzebowanie, niezależnie od kraju pochodzenia połączone z pewnymi ułatwieniami w dostępie do rynku pracy w poszczególnych sektorach rynku pracy lub zawodach, ale tylko dla cudzoziemców z wybranych krajów. W celu efektywniejszego wykorzystywania kwalifikacji migrantów należy prowadzić bardziej efektywną ewaluację migrantów – czyli poddać ocenie ich kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, aby zidentyfikować umiejętności i wiedzę zgodnie z polskimi standardami zawodowymi, a także zmienić świadomość pracodawców w zakresie zatrudniania obcokrajowców na stanowiskach nieliniowych – czyli dostosować godziny pracy do osobistego rytmu pracownika, zwłaszcza w zakresie zatrudniania migrantów o wysokich kwalifikacjach. Pracodawcy zatrudniający cudzoziemców czekają na te kompleksowe i wieloletnie rozwiązania z niecierpliwością od wielu lat, a już szczególnie od wybuchu rosyjskiej wojny w Ukrainie. Kolejno rynek pracy zaczął tracić obywateli Rosji, Ukrainy, a na koniec Białorusi – a akurat ostatnia nowelizacja Ustawy o cudzoziemcach ułatwiała im podjęcie pracy w Polsce. – wylicza Szleszyńska.
Według harmonogramu prac rządowych projekt Strategii Migracyjnej powinien być gotowy we wrześniu br. W grudniu rząd planuje przyjąć Strategię Migracyjną, tak żeby w pierwszym półroczu – na jej podstawie – przyjąć projekty nowych aktów prawnych, w tym nowej ustawy o cudzoziemcach.