Rynek faktoringu w Polsce w 2024 roku ponownie pokazał swoją siłę, osiągając wzrost obrotów na poziomie 4,7%. Z danych Polskiego Związku Faktorów (PZF) wynika, że firmy członkowskie skupiły wierzytelności o wartości 471 mld zł, co stanowi istotny wzrost w porównaniu do 450 mld zł rok wcześniej.
Po wymagającym początku roku, gdy w pierwszym kwartale zanotowano spadek obrotów, rynek faktoringowy szybko się odbudował. Kolejne kwartały przyniosły coraz wyższą dynamikę wzrostu: w drugim kwartale obroty wzrosły o 4%, w trzecim o 7%, a w samym czwartym kwartale aż o 9,1% w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku. Na tle spowalniającej gospodarki, w której wzrost PKB w 2024 roku wyniósł jedynie 2,8%, wyniki sektora faktoringowego wyróżniają się pozytywnie.
Rosnąca liczba klientów korzystających z faktoringu oraz rekordowa liczba przetworzonych faktur (28,7 mln, co oznacza wzrost o 7,3% r/r) wskazują, że przedsiębiorcy coraz bardziej doceniają tę formę finansowania. Liczba obsługiwanych firm wzrosła o 3%, osiągając poziom 27,1 tys. To dowód, że faktoring, mimo trudnych warunków makroekonomicznych, pozostaje elastycznym narzędziem finansowym, zdolnym wspierać firmy w różnych fazach cyklu koniunkturalnego.
Na skróty:
Makroekonomiczne tło
Rok 2024 był dla polskiej gospodarki okresem wyzwań. Po początkowym przyspieszeniu dynamiki PKB w pierwszej połowie roku, w trzecim kwartale nastąpiło wyraźne osłabienie wzrostu, które wyniosło zaledwie 2,7% r/r. Przyczyną była m.in. zmniejszona konsumpcja prywatna, spowodowana wzrostem stopy oszczędności Polaków. Choć inflacja CPI spadła do 2% w marcu, późniejsze podwyżki VAT na żywność i drożejąca energia przyczyniły się do ponownego wzrostu cen, co ograniczało możliwości zakupowe gospodarstw domowych. W tym kontekście przedsiębiorcy musieli zmierzyć się również z rosnącymi kosztami pracy oraz trudnościami finansowymi, co skutkowało wzrostem liczby niewypłacalności firm. Dodatkowo, napięcia geopolityczne – takie jak trwająca wojna w Ukrainie, niestabilność na Bliskim Wschodzie czy pierwsze decyzje administracji Donalda Trumpa po jego powrocie do Białego Domu – wprowadzały dodatkową niepewność.
Pomimo tych trudności, rynek faktoringowy w Polsce wykazał się odpornością. Jak podkreślają przedstawiciele PZF, faktoring sprawdza się zarówno w czasach ożywienia gospodarczego, jak i w okresach spowolnienia. Te uniwersalne narzędzie pozwala firmom na poprawę płynności finansowej, minimalizację ryzyka związanego z niewypłacalnością kontrahentów oraz stabilizację działalności operacyjnej.
Wszechstronność oferty
Jednym z głównych motorów rozwoju rynku faktoringowego w Polsce jest jego elastyczność. Firmy faktoringowe zrzeszone w PZF dostosowują swoje produkty do zmieniających się potrzeb przedsiębiorców, oferując różnorodne rozwiązania finansowe. Zwraca się jednak uwagę, że największym wyzwaniem dla branży pozostaje popularyzacja faktoringu pełnego, który zapewnia dodatkowe bezpieczeństwo dzięki ubezpieczeniu należności.
W warunkach rosnącej liczby niewypłacalności firm, zabezpieczenie transakcji przed brakiem zapłaty za towary lub usługi nabiera kluczowego znaczenia. Faktoring pełny pozwala przedsiębiorcom ograniczyć ryzyko finansowe i skoncentrować się na rozwoju działalności, co czyni go szczególnie atrakcyjnym narzędziem w trudnych czasach.
Statystyki PZF potwierdzają, że firmy przykładają coraz większą wagę do bezpieczeństwa finansowego eksportu. Obroty faktoringu eksportowego bez przejęcia ryzyka niewypłacalności odbiorcy spadły o 10%, podczas gdy obroty faktoringu pełnego z przejęciem ryzyka braku zapłaty faktury przez odbiorcę zagranicznego wzrosły o 3%. Przy niejasnych perspektywach na przyszłość w gospodarkach naszych europejskich partnerów handlowych, polscy eksporterzy starają się lepiej zabezpieczyć pewność otrzymania zapłaty za wysłany towar. Faktoring eksportowy z przejęciem ryzyka braku zapłaty za fakturę jest jednym ze sposobów, jak sobie z tym ryzykiem poradzić.
Perspektywy na 2025 rok
Prognozy na 2025 rok sugerują, że polska gospodarka nieco przyspieszy, osiągając wzrost PKB na poziomie 3,5%. Wzrost ten ma być napędzany przede wszystkim zwiększonymi nakładami inwestycyjnymi, wynikającymi z intensywniejszego wydatkowania środków unijnych w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Jednocześnie wzrost dochodów realnych oraz stabilizująca się inflacja powinny wpłynąć pozytywnie na konsumpcję, która ma wzrosnąć o około 3,5%.
Jednak otoczenie międzynarodowe nadal pozostaje źródłem niepewności. Europejski przemysł zmaga się z problemami, a Niemcy – kluczowy partner handlowy Polski – balansują na granicy recesji. Dodatkowo, zmiany w polityce gospodarczej USA, takie jak potencjalne nowe cła, mogą wpłynąć na globalne łańcuchy dostaw i handel międzynarodowy. W takich warunkach faktoring pozostanie jednym z filarów wsparcia dla polskich przedsiębiorstw. Stabilność, elastyczność oraz możliwość dostosowywania się do zmieniających się realiów gospodarczych sprawiają, że sektor ten będzie odgrywał kluczową rolę w zapewnianiu płynności finansowej i bezpieczeństwa przedsiębiorstwom.
Paweł Kacprzak, Członek zarządu, BNP Paribas Faktoring