Na przestrzeni ostatnich pięciu lat branża fotowoltaiczna przeżyła dynamiczny rozwój, co czyni ją jednym z kluczowych sektorów odnawialnych źródeł energii w Polsce. Według danych pochodzących od IBC SOLAR AG, nasz kraj stał się również jednym z najważniejszych rynków fotowoltaicznych w Europie, plasując się w pierwszej piątce pod względem wielkości projektów PV. Jak obecnie kształtuje się branża OZE w 2024 roku i w jakim kierunku zmierza?
Na skróty:
Boom i stabilizacja
Od 2019 roku fotowoltaika w Polsce rozwijała się w imponującym tempie, co było wynikiem szeregu czynników. Zdecydowanie największe znaczenie miało wprowadzenie programów dotacyjnych, takich jak „Mój Prąd”, które wsparło wzrost zainteresowania instalacjami fotowoltaicznymi wśród właścicieli gospodarstw domowych. W latach 2020-2022 branża przeżyła prawdziwy rozkwit, a zapotrzebowanie na instalacje przekraczało nawet możliwości produkcyjne i dystrybucyjne wielu firm działających na rynku.
Ubiegły rok przyniósł wyraźne spowolnienie tempa wzrostu, co było efektem zmniejszenia się popytu na instalacje w segmencie gospodarstw domowych oraz trudności związanych z rozbudową sieci energetycznej. Dopiero obecny 2024 rok zapewnił branży upragnioną stabilizację. Według prognoz IBC SOLAR AG, Polska utrzyma swoją pozycję w europejskiej czołówce PV dzięki rosnącym kosztom energii oraz wysokim cenom emisji CO2. To właśnie te czynniki, wraz z pozytywnymi zmianami w polityce energetycznej, mogą przyczynić się do dalszej ekspansji.
Zmiany w polskim rządzie i wyzwania branży
Jak zaznacza Patrik Danz, Chief Sales Officer (CSO) w IBC SOLAR AG, krajowa polityka odgrywa dużą rolę w rozwoju branży PV. – Po wyborach parlamentarnych w październiku 2023 roku sytuacja dla odnawialnych źródeł energii wyraźnie się poprawiła. Podczas gdy poprzedni rząd starał się za wszelką cenę ustanowić energetykę węglową jako najważniejsze źródło energii, jego następcy postawili na rozwój branży PV. Co więcej, spodziewamy się rocznego wzrostu na poziomie od pięciu do dwunastu procent do 2030 roku. Nowy rząd zobowiązał się również do rozbudowy sieci energetycznej i pracuje nad regulacjami prawnymi, które uproszczą i przyspieszą rozwój fotowoltaiki.
Warto podkreślić, że w Polsce nadal istnieją wyzwania, z jakimi rynek odnawialnych źródeł energii musi sobie poradzić. Co prawda problem ograniczonej przepustowości sieci energetycznych w Polsce nie jest nowy, ale w ostatnich latach stał się jednym z kluczowych hamulców dalszego rozwoju. Jak podkreśla Partik Danz, to zjawisko nie jest obecne wyłącznie u nas. – Inne kraje UE są pod tym względem znacznie bardziej problematyczne. Przykładowo, warunki przyłączenia do sieci dla systemów fotowoltaicznych w Holandii są znacznie trudniejsze do zrealizowania niż w Polsce. Co prawda w niektórych przypadkach podłączenie systemu do sieci może zająć nawet trzy lata, ale oczywiście dzieje się tak również w innych krajach UE – komentuje ekspert IBC SOLAR AG.
Sprzedaż hurtowa i prognozy na przyszłość
Warto dodać, że alternatywą dla rozwoju przedsiębiorstw związanych z branżą PV może być sprzedaż hurtowa. W przypadku IBC SOLAR jest to jeden z filarów działalności firmy. – Szczególnie interesujący jest segment instalacji dla domów jednorodzinnych. W 2022 roku w Polsce ta frakcja była na tyle znacząca i efektywna, że przekraczała nasze możliwości realizacji zamówień. W połowie 2023 roku popyt wyraźnie spadł, a w 2024 roku sprzedaż znacznie się zmniejszyła. – mówi Chief Sales Officer w IBC SOLAR AG. – Jednak muszę dodać, że nie stanowi to dla nas problemu, ze względu na znajomość cyklicznych wahań rynku z przeszłości. Ci, którzy zapełnili swoje lokalne magazyny podczas boomu fotowoltaicznego, napotykają aktualnie trudności ze spadkiem popytu – dodaje.
Patrząc w przyszłość, można spodziewać się stabilnego, ale umiarkowanego wzrostu rynku fotowoltaicznego w Polsce. Branża, której system wciąż jest zdominowany przez energetykę węglową, ma ogromną szansę na długofalowy rozwój zarówno w zakresie projektów systemów dachowych i naziemnych, jak i w dystrybucji komponentów. Z jednej strony wysoki udział energii z węgla w polskim miksie energetycznym, rosnące ceny energii elektrycznej oraz zwiększone koszty emisji CO2 to tylko niektóre z czynników, które jeszcze bardziej będą napędzać rozkwit polskiego rynku odnawialnych źródeł energii. Z drugiej zaś, aby w pełni wykorzystać potencjał fotowoltaiki, niezbędne będą dalsze inwestycje w infrastrukturę energetyczną oraz uproszczenie procedur biurokratycznych.
